Aydın Hedef Gazetesi'nden Murat Tan'ın haberine göre; Aydın’ın en çok tütün üretimi yapılan ilçesi olan Karacasu’da bu yıl üreticilerin halen avans alamaması, dikim zamanının yaklaşmasına rağmen tarlalara girilememesine ve çiftçilerin ciddi bir ekonomik çıkmaza sürüklenmesine neden oldu. Yaşanan soruna dikkat çeken Karacasu önceki dönem Belediye Başkanı ve 36 yıllık tütün eksperi Zeki İnal, firmaların aralık ve ocak aylarında bazı üreticilere avans verip daha sonra bu avansları kesmesinin, üreticileri zor durumda bıraktığını vurguladı. Tütün fidelerinin geliştiğini ve on güne kadar dikimlerin başlaması gerektiğine dikkati çeken İnal, konuyla ilişkin açıklamasında, “Fideler gelişti, on güne kadar dikimler başlar ancak tarla sahipleri, kira bedellerini alamadıkları için çiftçileri tarlaya sokmuyor” ifadeleriyle soruna vurgu yaptı.
“KALİTESİZ TÜTÜNLER DEPOYA KABUL EDİLDİ”
Geçen yıl ekicilerin borçlarının yüksek olması ve tütünlerin imalatta yüzde 15 gibi yüksek bir fire vermesinin, firmalara da zorluk yaşattığını belirten İnal, “Firma yöneticileri, depoya giren tütünün kalitesine dikkat etmedi. Rakipler, ekicilere iki yıllık avansları peşin verdi ve kalitesiz tütünleri depoya kabul etti. Bu durum, firmaların zarar etmesine neden oldu” diye konuştu. Tütüncülüğün bu hale gelmesinde firma yöneticilerinin büyük sorumluluğu olduğunu aktaran İnal, “Eğer firmalar, depoya giren tütünün kalitesine bakmadan “adı tütün olsun, ne olursa olsun” mantığıyla hareket ederse ve rakip firmalar ekicilere iki yıllık avansları peşin verirse, bu durum kaçınılmazdır.
Özellikle bu yıl, teslim edilen tütünlerin tavlı olmaması, suya sokulup çıkarılmış ve suyu damlar vaziyette depoya girmesi, firmaların zarar etmesine neden oldu. Yıllarca eksperlik yaptığım dönemlerde yabancı madde, tav ve toprak gibi konularda asla taviz verilmezken, son üç-beş yılda ne oldu da firma yöneticileri “adı tütün olsun, bizim olsun” demeye başladı? Yoksa sizler yeni alıcılar mı buldunuz? Tütüncülüğün bu hale gelmesinin tek sorumlusu siz yöneticilersiniz” dedi.
“KALİTELİ TÜTÜN YETİŞTİRİN”
Firmaların tütüncülüğü düzeltmenin yollarını aradığına değinen İnal, “Bence çözüm, randımana geri dönmekten geçiyor. Gerçekten yabancı maddesiz, tavı yerinde ve kaliteli tütün yetiştiren üreticiler hakkını almalıdır. Bu da 10-20 TL gibi küçük farklarla değil, en az 100 TL fiyat farkıyla mümkün olabilir. İnanın, bu şekilde bir yılda tütüncülük düzelir. Ayrıca, yabancı maddesiz ve kaliteli tütün yetiştiren bölgeleri 1., 2. ve 3. sınıf olarak ayırabilirsiniz. Kaliteli tütün yetiştiren üreticiler, avans ve birim fiyatta hak ettiklerini alırsa, tütüncülüğe devam eder. Değerli üretici arkadaşlar, temennim avansların bir an önce verilmesidir çünkü dikim zamanı geldi. Üretici arkadaşlarım, sizlerden bundan sonra daha kaliteli ve yabancı maddesiz ürün yetiştirmeye özen göstermenizi bekliyorum” diye konuştu.
“ELİNİZDE SADECE BU ÜRETİCİLER VAR”
Firmaların bu sene, kalan ekici borçlarından ve giden tütünlerin yüzde 15 gibi yüksek fire vermesinden dolayı zor durumda olduğunu aktararak firma yöneticilerine çağrı yapan İnal, “İnanın, 36 yıl eksperlik yaptım ve bu seneye kadar hiçbir firmanın “bu sene zarar ediyoruz” dediğini duymadım. Ancak bu sene iş ciddi. Evet, sorumlu aslında kendileri ama yapacak bir şey yok. Buradan firma yetkililerine sesleniyorum: Bir an önce avanslarınızı verin. Hem bölgelerdeki eksper arkadaşlar rahatlasın hem de sizler, bundan sonraki tütüncülüğü nasıl düzeltiriz diye bir yol haritası çizin. Ancak bu yol haritasında üreticiyi rencide edecek hareketler olursa, unutmayın ki yeni gelen nesil tütüncülüğe pek rağbet etmiyor. Elinizde sadece bu üreticiler var” ifadelerini kullandı.
