Marteniçka, baharın gelişini kutlamak amacıyla 1 Mart’tan itibaren bileklere takılan, kırmızı ve beyaz ipten yapılan geleneksel bir bileklik. Bulgaristan’ın önemli geleneklerinden biri olan bu uygulama, Baba Marta (Marta Nine) günüyle bağlantılıdır. Bu özel günde Bulgarlar, sevdiklerine sağlık, güç ve bereket getirmesi dileğiyle "martenitsa" adı verilen bu bileklikleri hediye ediyor. Aydın Efeler’de bulunan takı dükkanlarında da tezgaha çıkarılan marteniçkalar, 10 ile 20 lira arasında satılıyor.
MARTENİÇKA NEDİR?
Marteniçka, Martipi veya Martenitsa, Balkanlar ve Trakya bölgesinde 1 Mart’tan itibaren tüm Mart ayı boyunca takılan bileklikler ve süslemeleri tanımlayan bir terimdir. Marteniçka, başlangıçta bir Bulgar geleneği olarak bilinse de zamanla tüm Balkanlar'da yaygınlaşmış ve Türkiye'de de Balkan göçmenleri sayesinde her yıl kutlanan bir bahar geleneğine dönüşmüştür.
MARTENİÇKA NE ZAMAN TAKILIR?
Marteniçkalar, leylek veya kırlangıç görülene kadar takılı kalır ve ardından çiçek açan ilk ağacın dalına bağlanır. Geleneksel inanışa göre, bu ritüelin sabırla beklenen dilekleri gerçekleştirdiğine inanılır. Ayrıca, marteniçkaların satın alınmak yerine hediye edilerek anlam kazandığı özellikle vurgulanır.
Bu gelenek, "Çestita Baba Marta!" (Mutlu Baba Marta!) dileğiyle kutlanır. İnsanlar, meyve ağaçlarını, evlerini ve hayvanlarını bu sembolik süslerle donatarak bolluk ve bereket temennileriyle kutlamalar yapar.
