Konya'dakine Benzer Çalışmalar Yapılacak
Ülke genelinde 16 ilin acil durumda göründüğü ifade edilirken, bu illerin Aydın'ın komşuları Denizli ve Manisa'nın yanı sıra, Karaman, Aksaray, Niğde, Ankara, Eskişehir, Sivas, Çankırı, Yozgat, Çorum, Bitlis, Siirt, Batman, Diyarbakır ve Afyonkarahisar olduğu kaydedildi. Bu illerde de tıpkı Konya gibi obrukların oluştuğu uyarısında bulunuldu. Bu şehirlerdeki AFAD görevlileri, teknik elemanları ve müdürlerle eğitim semineri düzenlenirken, obruklarla ilgili bilgi verildi, Konya'dakine benzer çalışmaların yapılması için adımlar atıldı.
Son Araştırmalar Endişe Doğurdu
İç Anadolu havzasında kullanımı her geçen yıl daha da artan yer altı sularının çekilmesi ve toprağın yer altına çökmesi sonucu meydana gelen obrukların sayısının son araştırmalara göre 3 bine yaklaştığı bildirildi. Kontrolsüz su kullanımının zararlarına parmak basan Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, yer altı seviyesinin giderek düştüğünü aktardı.
Obruklar Gün Gittikçe Artıyor
Yağışların azlığı ve kuraklık Türkiye'yi etkilemeye devam ediyor. Tarımın başkenti olarak bilinen Konya Ovasında ise başta Karapınar ilçesi ve çevre ilçeler ile illerde obrukların oluşumu her geçen gün artıyor. Yapılan son araştırmalarda yaklaşık 3 bin obruk kayıtlara geçti. Prof. Dr. Fetullah Arık, "Bölgede obruk etkinliği ve sayıca da artış devam ediyor. Bölgedeki obruklara baktığımız zaman, genellikle örtü çökmesi şeklinde belirleyebiliriz. Yani ana kaya üzerindeki günceller üzerinde meydana gelen obruklar şeklinde. Ortak özellikleri tarımsal alanlarda meydana gelmiş olması, yerleşim alanlarına da yakın olarak meydana gelmesi. Bu durumda baktığımız zaman AFAD'ın Afet Riski Sistem içerisinde kayıtlı 605 obruğa ilave bu yıl için bir 10 ile 15 obruk daha eklediğini söyleyebiliriz. Bu tarz obrukları dahil ettiğimiz zaman sayıların 3 binleri bulduğunu söyleyebiliriz. Ancak sayının çok fazla bir anlamı yok. Bölge içerisinde hem kuraklık devam ediyor, hem de yer altı suyu kullanımı giderek artıyor. Dolayısıyla obruk oluşumlarının hızının artarak devam edeceğini öngörüyoruz" ifadelerini kullandı.
Obrukların Artma Nedeni
Obrukların oluşma nedenlerini anlatan Arık, “Hem hayvancılık için hem tarım için yoğun bir su kullanımı söz konusu ve yer altı seviyesi de giderek düşüyor. Gerçek olan tek şey var, yerel altı seviyesinin giderek düştüğü. Bu düşümün neticesinde yer altındaki boşlukların genişlemesiyle mümkün olabiliyor ve obrukların artmasına neden oluyor. Bunu tabii uzmanları daha iyi bilirler. Bitkinin ihtiyacı kadar ve bu bölgede daha az su tüketen bitkilerin özendirilmesi yoluyla belki obrukları bugün durduramayız ama orta ve uzun vadede sadece azaltabiliriz" sözlerini kaydetti.
Yerleşim Alanlarına Doğru Yaklaşıyor!
Konya'da obrukların giderek yerleşim alanlarına doğru yaklaştığına değinen Prof. Dr. Fetullah Arık, şunları kaydetti: “Dolayısıyla artık burada bir tehlike haritasının da yapılması gerekiyor. Özellikle insanlara ve insan yapılarına vereceği zararın boyutlarının ortaya konması gerekiyor. Çünkü giderek yerleşim alanlarına doğru yaklaşıyor. Obruk oluşmadan önce arazideki çukurluklar bunu belli eder. Geçmişte su birikmeyen yerlerde su birikiyorsa, yerde çatlaklar oluşmuşsa, zeminde, asfaltta, delik veya çatlaklar, kırıklar oluşmuşsa daha önceden rahatça açılan kapı ve çekmeceler sıkışıyorsa, açılmıyorsa artık çökme başlamış demektir. Bir de vatandaşlarımız genellikle oturduğu yerde obruklar oluşmadan önce yer altından gürültüler duyduğunu ifade ediyor. Bu çökme anının başladığını gösterebilir. Obruklar çökmeye başladıktan sonra tavanlarda kopmalardan dolayı yer altı suyu bulanıklaşıyor ve kuyulardan bulanık su akabiliyor. Bunların da gözlenmesi halinde artık yakınlarda bir obruğun oluştuğunun göstergeleri ortaya çıkmış demektir. Vatandaşlarımız buna göre dikkatli olmaları gerekmekte."
