Bursa Organize Sanayi Bölgesi Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği, Z kuşağını anlamak ve onlarla iş dünyası arasında bir bağ kurmak için Z Planı Projesi kapsamında, Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan ve İletişim Fakültesi Yeni Medya ve Gazetecilik Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal’ın yönetiminde araştırma gerçekleştirdi. Araştırma, Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nde 18-25 yaş aralığındaki, yaş ortalaması 23 olan, 330 mavi ve beyaz yaka çalışan Z kuşağı ile gerçekleştirildi.
Z KUŞAĞI KENDİNİ “EĞLENCELİ” OLARAK TANIMLIYOR
Araştırmaya ilişkin sonuçlar kamuoyu ile paylaştı. Araştırmada Z kuşağına kendini nasıl tanımladığı sorulduğunda, ilk sırayı eğlenceli, ikinci sırayı mantıklı, üçüncü sırayı girişimci aldı. İş yaşamında nasıl bir lider ile çalışmak istedikleri sorulduğunda; Z kuşağının pozitif ve güvenilir) lider ile çalışmak istedikleri ortaya çıktı.
Z KUŞAĞI GELENEKSEL DEĞERLERE YAKIN
Araştırmada; sosyal medya kullanım düzeyi orta seviyede bulundu. Çalışma Hayatı Ölçeği analiz edildiğinde, çalışan Z kuşağının iş yaşamında geleneksel değerleri benimsediği ortaya çıktı. Geleneksel değerler, belirli mesai saatleri ve çalışma düzeninin olduğu, kıdem atlamak için belirli sene aynı iş yerinde çalışma, iş aidiyeti ve işe önem verme gibi birtakım değerleri işaret etti.
ESNEK ÇALIŞMA, İYİ MAAŞ, EĞLENCELİ İŞ
Esnek çalışmak isteyenlerin ve iyi maaş tercih edenlerin sosyal medya sürekliliği diğer tercih türlerinden yüksek seviyede. Esnek çalışma şekli çalışan Z kuşağı tarafından sosyal medya sürekliliği için motivasyon faktörü olarak bulundu. Aynı şekilde esnek çalışmak isteyenler ile iyi bir maaşı tercih edenler, sosyal medyada kendilerini daha yetkin bulmakta. Birlikte çalışmak yerine, bireysel ve esnek çalışma şekli ile iyi maaş, sosyal medya sürekliliği ile birlikte Z kuşağının çalışma motivasyonunu arttırmakta.
Z KUŞAĞI ÖNCELİKLE FİKİRLERİNE DEĞER VERİLMESİNİ İSTİYOR
İş yerinde fikirlerine önem verildiğini düşünmeye göre iş yaşamı değerleri farklık göstermiştir. İş yerinde fikirlerine önem verilmediğini belirtenlerin iş yaşamında aidiyetten uzaklaştığı, iş değişikliğini tercih ettiği ortaya çıkmıştır. Yüzde 76 oranındaki Z kuşağı, yüksek maaşa rağmen fikirlerini özgürce belirtemediği bir iş yerinde çalışmak istemediğini belirtti.
HOME OFİS Mİ AİDİYET Mİ?
Home ofis isteme durumunun çalışma hayatı tutumlarını farklılaştırdığı görüldü. Buna göre home ofis her koşulda isterim, mesleğime uygun olduğu için isterim, iş yoğunluğuma paralel olarak isterim diyenlerin iş yaşamında geleneksel değerlerden uzak olduğu, iş şartlarını, iş aidiyetinden daha fazla önemsediği ortaya çıkmıştır. Home ofis isteyen Z kuşağının daha iyi şartlarda iş bulduğunda iş değişikliğine öncelik vereceği anlaşıldı.
YURT DIŞINA GİDERİM
“Yurt dışına yerleşip çalışırım” diyenler ile “Bir süreliğine yerleşirim” diyen Z kuşağının farklılıkları kabul düzeyi yüksek bulunmuştur. Yüzde 45,5 oranındaki Z kuşağı imkân oluşursa yurt dışına yerleşebileceğini belirtmiştir. Yüzde 29’u ise, bir süreliğine yerleşebileceğini ifade etmiştir. Böylece, yurt dışına giderim diyen Z kuşağı yüzde 74,5 oranındadır. Diğer yandan, “hayır” diyenlerin oranı yüzde 19,1, “kararsızım” diyenlerin oranı sadece yüzde 6,1’dir ve her iki grubun farklılıkları kabul düzeyi düşük bulunmuştur.
Z KUŞAĞI KENDİ İŞİNDE ÇALIŞMAK İSTİYOR
Önümüzdeki üç yıl içinde kendini nerede gördüğü sorulduğunda; Z kuşağının yüzde 37,3’ü “Üniversite diploması gerektiren bir görevde çalışmak” derken yüzde 32,1’i “Kendi işimde çalışmak” demiştir. Aile işinde çalışmak en az tercih ediliyor.
BAŞARIYI SÖZLÜ TAKDİR
Çalışanlarınız başarı gösterdiğinde motive etmek için hangi yöntemleri kullanırsınız? Sorusuna yüzde 74,8 yönetici “sözlü takdir ediyorum” demiştir. İkinci sırada kıdem atlamak için öncelik veriyorum, üçüncü sırada, ek maaş desteği veriyorum, devamında; ekstra bir şey yapmıyorum, kişinin tercih ettiği işi veriyorum, maddi ödüller veriyorum, telefon, araba gibi bulundu. Z kuşağında başarının maddi ödül ya da ek maaş ile takdir edilmesini isteme oranı yüzde 34,6 iken, yöneticilerin bu düşünceye katılım oranı yüzde 6,5 bulundu.
