Aydın Hedef Gazetesi'nden Murat Tan'ın haberine göre; ADÜ Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü’nde görevli Doç. Dr. Ebru Ersoy Tonyaloğlu ile Araştırma Görevlisi Ayça Çağlar Uzun, “Aydın İli, Efeler İlçesinin Mevcut ve Uygulama İmar Planındaki Kentsel Açık Yeşil Alan Yeterliliğinin Değerlendirilmesi” adlı çarpıcı bir çalışmaya imza attı.
Efeler’in merkez mahallelerindeki imar planlarında öngörülen açık yeşil alanlarla bu alanların mevcut durumunun karşılaştırılarak yeterliliğinin değerlendirilmesi ve geleceğe yönelik önerilerde bulunulmasının amaçlandığı çalışmanın sonucuna ilişkin yapılan açıklamada, “Efeler ilçesi merkez mahallelerinde yer alan açık yeşil alanların kişi başına 2,36 m2 miktar ile ülkemiz standartlarına göre yetersiz olduğu ortaya koyulmuştur. Bu nedenle imar planlarında yer alan ancak uygulanmamış açık yeşil alanlar ile yeni açık yeşil alanların kent merkezinde uygulanarak artırılması gerekmektedir” ifadelerine yer verildi.
YERİNDE İNCELEMELERDE BULUNULDU
Çalışma kapsamında Efeler’in kırsal nitelikli mahalleri dikkate alınmazken, sadece imar planı bulunan merkez mahallelerden olan Meşrutiyet Mahallesi, Cuma Mahallesi, Orta Mahalle, Ilıcabaşı Mahallesi, Zafer Mahallesi, Köprülü -Veysipaşa Mahallesi, Mesudiye Mahallesi, Girne Mahallesi, Yılmazköy Mahallesi, Osman Yozgatlı Mahallesi, Adnan Menderes Mahallesi, İstiklal Mahallesi, Fatih Mahallesi, Yedi Eylül Mahallesi, Efeler Mahallesi, Kuyulu Mahallesi, Işıklı Mahallesi, Mimar Sinan Mahallesi, Cumhuriyet Mahallesi, Kurtuluş Mahallesi, Güzelhisar Mahallesi, Hasan Efendi-Ramazan Paşa Mahallesi, Kemer Mahallesi, Zeybek Mahallesi, Kadıköy Mahallesi, Yeniköy Mahallesi ve Ata Mahallesi ele alındı.
Çalışmada, Aydın Büyükşehir Belediyesi ve Efeler Belediyesinin arşivlerinden elde edilen imar planı verileri, yüzölçümü verileri, 2023 yılına ait TUİK nüfus verileri, Google Earth ve Google Maps uydu görüntüleri ve Efeler Belediyesi’nde elde edilen mevcut parkları gösteren haritadan faydalanılarak arazi çalışmalarıyla yerinde incelemelerde de bulunuldu.
İMAR PLANLARINA GÖRE YETERSİZ
Çalışmada elde edilen bulgulara ilişkin mahalle mahalle yeşil alanların durumu ve yeterliliğine yönelik yapılan açıklamada, “Meşrutiyet Mahallesi'nde 0.393 kilometrekare yüzölçümüne sahip olup kişi başına düşen açık yeşil alan miktarı, imar planına göre 1,21 metrekare iken mevcut durumda 1,28 metrekaredir. Cuma Mahallesi'nde 0.147 kilometrekare yüzölçümü, 5 bin 256 kişi nüfus ve toplamda 2.700 metrekare açık yeşil planına göre kişi başına düşen açık yeşil alan miktarı 19,17 metrekare iken mevcut durumda 4,59 metrekaredir. Zafer Mahallesi'nde ise toplam 556.707 metrekare açık yeşil alan bulunmakta olup, kişi alan bulunmaktadır. Ancak bu alanların yetersiz olduğu ve nüfusa göre değerlendirildiğinde az olduğu tespit edilmiştir. Orta Mahalle'de 0,67 kilometre yüzölçümü ve toplamda 182.772,65 metrekare açık yeşil alan olduğu belirlenmiştir. Ilıcabaşı Mahallesi'nde ise 1.605 kilometrekare toplam alana sahip olup, imar başına düşen açık yeşil alan miktarı imar planına göre 65,19 metrekare, mevcut durumda ise 11,09 metrekaredir. Köprülü-Veysi Paşa Mahallelerinde kişi başına 10,5 metrekare açık yeşil alan düştüğü tespit edilmiştir. Ancak mevcut durumda bu değer 1,61 metrekareye düşmektedir. Mesudiye Mahallesi'nde ise 0.357 kilometrekare yüzölçümü ile kişi başına düşen açık yeşil alan miktarının mevcut durumda yetersiz olduğu belirlenmiştir” ifadelerine yer verildi.
Diğer mahallelerdeki yeşil alan miktarlarının da imar planına göre tek tek ele alındığı çalışmada ayrıca şu bilgilere de değinildi; “İstiklal Mahallesi'nde ise kişi başına düşen açık yeşil alan miktarının yönetmelik ölçülerine göre yetersiz olduğu görülmüştür. Yılmazköy Mahallesi'nde genel olarak gelişme konut alanları ve konut dışı çalışma alanları bulunmaktadır ancak açık yeşil alanlar bakımından yetersiz olduğu görülmüştür. Osman Yozgatlı Mahallesi'nde imar planına göre kişi başına düşen açık yeşil alan miktarının mevcut durumda yetersiz olduğu belirlenmiştir. Mimar Sinan Mahallesi'nde ise imar planına göre kişi başına düşen açık yeşil alan miktarının üst düzeyde olduğu ancak mevcut durumda bu oranın oldukça düşük olduğu tespit edilmiştir. Cumhuriyet Mahallesi'nde genel olarak meskûn konut alanı bulunmakta ve açık yeşil alanların yönetmelik standartlarına göre yetersiz olduğu belirlenmiştir. Kurtuluş ve Güzelhisar Mahalleleri bir arada değerlendirildiğinde, imar planına göre kişi başına düşen açık yeşil alan miktarının yetersiz olduğu belirlenmiştir. Hasan Efendi Mahallesi'nde ise kişi başına düşen açık yeşil alan miktarının yetersiz olduğu belirlenmiştir. Kemer Mahallesi'nde ise kişi başına düşen açık yeşil alan miktarının yetersiz olduğu belirlenmiştir. Zeybek-Kadıköy-Yeniköy Mahalleleri birlikte değerlendirildiğinde, imar planına göre kişi başına düşen açık yeşil alan miktarının yeterli olduğu ancak mevcut durumda bu oranın düşük olduğu belirlenmiştir. Ata Mahallesi'nde ise mevcut durumda kişi başına düşen açık yeşil alan miktarının yetersiz olduğu belirlenmiştir”
HALKA AÇILMAYAN ALANLARA DİKKAT ÇEKİLDİ
Çalışmanın ‘Sonuç ve Öneriler’ kısmında, “Bu çalışma ile Aydın ili Efeler ilçesi merkez mahallelerinin açık ve yeşil alanlarının İmar Planı üzerinde ve mevcuttaki durumu detaylı biçimde incelenmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre genel anlamda Aydın ili Efeler ilçesi merkez mahallelerinde yer alan açık yeşil alanların hem ülkemiz hem de dünya standartlarına göre yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte, Ilıcabaşı, Köprülü-Veysipaşa, Yılmazköy, Kuyulu, Işıklı, Mimar Sinan, Kemer, Zeybek, Kadıköy, Merkez Yeniköy, Ata Mahallelerinin açık yeşil alanlar bakımından İmar Planlarında yönetmelik standartlarını karşıladığı, ancak mevcut durumda bu alanların halka açılmadığı ve yetersiz olduğu belirlenmiştir. Diğer yandan Orta ve Zafer Mahallelerinin, açık yeşil alan standartlarını sağladığı, fakat yeşil alanların dağılımında orantısızlık olduğu tespit edilmiştir. Bütün olarak değerlendirildiğinde ise Efeler ilçesi merkez mahallelerinin hem imar planları üzerinde kişi başına düşen yeşil alan miktarı bakımından standartları karşılamadığı hem de mevcut durumda yeşil alan miktarının yetersiz olduğu bulunmuştur” ifadelerine yer verildi.
ÖNEMLİ DÜZENLEMELER ÖNERİLDİ
Çalışmanın sonucuna ilişkin yapılan açıklamada yürüyüş ve bisiklet yolları düzenlemelerinin gerekliliğine de dikkat çekilerek, “Aydın ili Efeler ilçesi merkez mahallelerinde mevcut durumda da açık yeşil alanların miktarı ve mekânsal dağılımı yeterli düzeyde değildir. Bu kapsamda, Aydın ili içerisinde belirlenen güzergahlarda yürüyüş yolları, ağaçlandırma çalışmaları ve bisiklet yolu gibi düzenlemeler yapılması önerilmektedir. Ayrıca, park alanlarının çocuk bahçeleri, oyun alanları ve spor alanlarıyla zenginleştirilmesi, botanik bahçesi, kent parkı gibi kullanımların eklenmesi önerilmektedir. Revizyon çalışmalarında afet riskleri gözetilerek, aktif fay hatları geçen bölgelerde pasif yeşil alanlar oluşturulması veya yüksek katlı yapıların tek katlı konutlara dönüştürülmesi gibi tedbirler de ele alınmalıdır” denildi.
BÜTÜNCÜL YAKLAŞIM ŞART
Diğer yandan Aydın'ın önemli noktalarından başta Aydın Atatürk Kent Meydanı olmak üzere, Tralles Kazı Alanı, Pınarbaşı Mesire Alanı, Tekstil Park, Forum Aydın, Mimar Sinan Mahallesi ve Girne Mahallesinde bulunan meydanlara ilişkin güzergahların belirlenmesinin gerekliliğine dikkat çekilen çalışmanın sonucuna ilişkin açıklama, “Bu bölgelerdeki açık yeşil alanların arttırılması, çeşitlendirilmesi ve birbirleri ile fiziksel olarak ilişkilendirilmesi (kaldırım düzenlemeleri, yürüyüş yolları, ağaçlandırma çalışmaları, bisiklet yolu kullanımları), park alanlarının düzenlenmesi ve farklı meslek grupları arasında iş birliğiyle bütüncül bir yaklaşımın benimsenmesi ile daha sistematik ve bütüncül bir kentsel açık yeşil alan sistemi oluşturulması mümkün olacaktır” ifadeleriyle noktalandı.
