Aydın, son yıllarda artan kuraklık tehdidiyle karşı karşıya. Özellikle tarımsal üretim üzerinde ciddi etkiler yaratan su yetersizliği, hem üreticileri hem de bölgenin doğal su kaynaklarını zor durumda bırakıyor. Bu nedenle tedbirler kapsamında kısıtlı sulama uygulaması yapılırken aynı zamanda farklı projeler arasında Muğla'daki Dalaman Çayı'ndan Aydın'daki Kemer Barajı'na su getirilmesi gibi büyük bir proje de gündeme geldi.
Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nden Dr. Öğretim Üyesi Safiye Pınar Tunalı, kuraklıkla mücadele için su tasarrufunun hayati önem taşıdığını belirterek, tarımda ve günlük yaşamda alınabilecek önlemlerle ilgili önemli uyarılarda bulundu. Tunalı, Aydın’da su kaynaklarının hızla tükendiğine ve mevcut durumun sürdürülebilir tarımı tehdit ettiğine dikkat çekti. Aydın Hedef Gazetesi'ne verdiği röportajda kuraklığa dayanıklı bitki yetiştiriciliğinden suyun verimli kullanımına kadar geniş bir çözüm yelpazesi sunan Tunalı, Aydınlı vatandaşları daha bilinçli olmaya davet etti.
Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?
Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Bölümü Tarımsal Yapılar Anabilim Dalı olan Dr. Öğretim Üyesiyim. 2010 yılından beri Tarımsal Sulama ve Arazi Tapulaştırma alanında çalışmalar yapıyorum.
"BÜYÜK SIKINTILAR YAŞAYACAĞIZ GİBİ GÖRÜNÜYOR"
Aydın’da geçtiğimiz sene yağışların yeterli olmaması üreticiyi zor bir duruma soktu. Bu sene susuzluk nedeniyle ekim alanlarının daralacağı kimi üreticilerinse üretim yapmayacağı söyleniyor. Siz bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Aydın iklim değişikliğinden olumsuz etkilenen bölgeler arasında yer alıyor. Maalesef bizde bu konularda büyük sıkıntılar yaşayacağız gibi görünüyor.
"KISA VE UZUN VADELİ ÖNLEMLER ALINMALI"
Aydın’da kuraklığa karşı çözüm noktasında ne gibi önlemler alınmalıdır?
Bununla ilgili olarak kısa vadeli ve uzun vadeli önlemler alınması gerekiyor. Kısa vadeli önlemlerden birisi de daha kuraklığa dayanıklı olan bitkilerin yetiştirilmesi gerekiyor. Belli oranlarda kısıtlı su kullanımları yapılması gerekiyor. Uzun vadede su depolama yapılarının kullanımıyla ilgili etkin çalışmalar yapmakta fayda var.
"AYDIN İÇİN BİR AN ÖNCE FAALİYETE GEÇMELİ"
Sık sık dillendirilen Dalaman Çayı’nın Kemer Barajı’na bağlanmasıyla ilgili düşünceleriniz neler? Bu proje hayata geçtiği takdirde çözüm sağlanır mı? Aydın’a olumlu artıları ne olur?
Muğla’nın genel olarak yağış dağılımına baktığımız zaman Aydın’dan daha iyi durumda olduğunu görebiliyoruz. O yağışların Aydın’a katkı sağlaması bizim açımızdan büyük bir önem arz ediyor. Uzun vadeli ve yüksek yatırımlar gerektiren bir proje olduğu için biraz yavaş hareket ediliyor. DSİ Türkiye geneline baktığımızda Aydın’da iyi projelere imza atıyor. Özellikle arazi tapulaştırma çalışmalarını takip ediyorum. Türkiye’nin tarımsal anlamda geleceğine çok önemli katkılar sağlayacak bir konu bence. Aydın’da bir an önce önem verilip faaliyete geçilmesi gereken bir çalışma.
"AYDIN İÇİN BÜYÜK BİR RİSK TAŞIYOR"
Büyük Menderes Nehri ile ilgili bir tehlike söz konusu mu? Gelecekte tamamen kuruyacak mı? Ne gibi önlemler alınmalı?
DSİ Aydın özelinde tarım arazisi potansiyeli içerisinde sulamaya elverişli 496 bin hektarlık bir alana sahip. Ekonomik olarak sulanabilir alanda 354 bin hektar civarında bulunuyor. Yeraltı sulamaları da işin içine giriyor ve böylece yaklaşık yüzde 76‘lık kısım sulanıyor. 32 tane sulama tesisimiz var. 15 tane barajımız bulunuyor. 10 tane göletimiz var. Aydın’da yaz aylarında yarı kurak bir iklim yaşadığı için yeterli yağış almıyor. Bu da büyük bir risk oluşturuyor Aydın için.
"ÇİFTÇİYE BİLİNÇLENDİRME ÇALIŞMALARI YAPILMASI GEREKİYOR"
Aydın’daki barajların doluluk oranı yeterli değil. Özellikle Kemer ve Çine Adnan Menderes Barajı ile birlikte bazı barajlar alarm veriyor. Son olarak İkizdere Barajı’nda 180 günlük su kaldığı duyurulmuştu. Aydın su tasarrufu konusunda duyarlı mı? Sizce ne gibi önlemler alınmalı?
Suyu en çok kullanan sektör tarım sektörü. Dünyada da bunu incelediğimizde FAO’nun da (Gıda Tarım Örgütü) verilerine göre bu durum bunu işaret ediyor. Türkiye içinde aynısı geçerli yüzde 70’in üzerinde tarım su kullanımı var. Öncelikle yapılması gereken tarımsal açıdan kullanılan suyun etkin bir şekilde kullanımını sağlamak. Böylelikle sürdürülebilir bir tarım elde etmiş olacağız. Aydın’da bunun önüne geçebilmek için yapmamız gereken; su ihtiyacı az olan, kuraklığa dayanıklı olan çeşitli ürünler yetiştirmek gerekiyor. Üniversitemizde de bununla ilgili ıslah çalışmalarımız sürüyor. Bu gibi çalışmaların devam etmeli ve artırılması gerekiyor. Bunun dışında sulama suyunun kullanımıyla ilgili çiftçilere özellikle kullandığı su miktarı bazında su ücretlendirmesi yapmamız gerekiyor. Buna acilen geçmemiz gerekiyor. Hala bununla ilgili sorunlar söz konusu. Kullandığı süre boyunca su ücreti ödüyor çiftçi. Aynı evlerimizde olduğu gibi çiftçinin kullandığı su miktarının da ücretini vermesi gerekiyor. Bu çiftçiyi suya tasarruf konusunda daha bilinçlendirebilecek bir adım. Ayrıca bunun dışında suyun önemiyle ilgili de çiftçiyi bilinçlendirme çalışmaları yapılması gerekiyor. İlkokuldan itibaren önemli bir şekilde suyun tasarrufu konusunda suyun ne kadar önemli olduğunu belirtmek açısından bireyleri daha bilinçli hale getirmek için çalışmalar yapmamız gerekiyor. Bitki bazında bakacak olursak topraktaki nem miktarını iyi bir şekilde izleyebilmek gerekiyor. Bunu yapabilecek özellikle basınçlı sulama yöntemleriyle, damlama ve yağmurlama sulama yöntemlerini tercih etmek gerekir.
"AYDINLI VATANDAŞLAR OLARAK SUYU TASARRUFLU KULLANMALIYIZ"
Aydınlı vatandaşlara su tasarrufuyla ilgili bir çağrınız var mı?
Biz artık su zengini bir ülke değiliz. Aydın’da su yetersizliği yaşıyoruz. 10 yılda bir kuraklık yaşıyorsak bu artık 5 seneye kadar düşmüş durumda. Tabi bu da depoladığımız su miktarının azalmasına neden oluyor. Çiftçiler artezyenlerden, kuyulardan su kullanıyor. Bunlarda en kısa sürede bitecek. Hem tarımda hem evde hem sanayide birçok alanda kullanmış olduğumuz suları boşa harcamamak için elimizden geleni mümkün olduğunca en iyi şekilde yapmamız gerekiyor. Aydınlı vatandaşlar olarak suyu tasarruflu kullanmalıyız.
