TUĞBA AYDIN - Eski Rum yerleşkesi olan Güllübahçe bulunduğu konum itibariyle birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Antik Yunan’dan yakın dönem Hristiyanlığa ve son dönem Türklerin eline geçen Güllübahçe, bir süre cami olarak kullanılmış daha sonra boşaltılarak kaderine terkedilmiştir. Hristiyan aleminin önemli azizlerinden Aziz Nikolaos adına Gelebeç'te oturan Rumlar tarafından yaptırılan kilise Anadolu'da Noel Baba adına inşa edilmiş ikinci kilise olması bakımından büyük önem taşıyor.
Çan kulesi ve kemiklik (osteofilak) bölümlerinden oluşan kilise, düzgün olmayan yerel taşlardan yapılan bina, kaba moloz taşlarla inşa edilmiştir. Dikkat çeken diğer özelliklerinden biri de osteofilak denilen kemikliğin içinde hala kemiklerin bulunmasıdır. Ölülerini gömecek yer bulamayan Rumlar yıllar önce ölmüş insanların kemiklerini kuyuya atarak yeni ölmüş kişilere böylelikle yer açmış oluyordu.
Rumların 1922 yılında gitmelerinden ardından mübadele ile gelen Türkler tarafından 25-30 yıl kadar hiç bozulmadan cami olarak kullanılan kilise, daha sonra defineci ve kaçak kazıcıların yaptıkları tahripler sonucu büyük tahribat görmüştür. Duvarlarda da yine bu kişilerin altın bulmak amacıyla yaptıkları tahribattan dolayı kilise zemini iyice zayıflamış, nem oluşmasına neden olarak duvar fresklerinin zamanla kaybolmasına neden olmuştur.
Son yıllarda korunmasız kalan kilise büyük bir zarar gördü. Define avcılarının yanı sıra insanlar tarafından tarihi yapıya yazılan yazılar kilisenin aldığı diğer büyük darbeden biri olmuştur.
Kilisenin duvarlarındaki fresklerin rutubetten dolayı yok olması ve rutubet almaya devam etmesi, tarih severleri korkutuyor. Kilisenin daha fazla ayakta kalamayacağından endişe ediliyor.
