Son günlerde, Kuzey Afrika ve Sahra Çölü’nden havalanan çöl tozlarının Güney ve Doğu Avrupa’yı etkilediği ve bu tozların Türkiye’ye de ulaştığı tespit edildi. Bu olayın önümüzdeki bir hafta boyunca Türkiye’de etkili olması bekleniyor. Tozların yoğunluğu ve hangi bölgeleri daha fazla etkileyeceği, rüzgâr hızına ve yönüne bağlı olarak değişebiliyor. Mevcut tahminlere göre: Marmara, Ege, Akdeniz, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri çöl tozlarından en fazla etkilenecek bölgeler arasında yer alıyor. İstanbul, İzmir, Aydın, Antalya, Adana, Mersin, Gaziantep, Diyarbakır ve Konya gibi büyük şehirlerde çöl tozu seviyelerinin gözle görülür şekilde artması bekleniyor. Bu süreçte, görüş mesafesinde azalma, hava kalitesinde bozulma ve nefes darlığı gibi etkiler görülmesi bekleniyor. Konuyla ilgili bilgilendirici açıklama yapan ADÜ Tıp Fakültesi Dahili Tıp Bilimleri Bölümü Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Doç. Dr. Onur Yazıcı, çöl tozlarının sağlığa etkilerini anlattı.
“SOLUNUM YOLU İÇİN CİDDİ RİSKLER OLUŞTURUR”
Çöl tozlarının sağlığa etkisini anlatan Doç. Dr. Onur Yazıcı, “Çöl tozları, özellikle PM 2.5 ve PM 10 gibi ince partiküller içerdiği için solunum yolu hastalıkları olan bireyler için ciddi riskler oluşturabilir. Bu partiküller solunum yollarına nüfuz ederek akciğerlere ulaşabilir ve çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Çöl tozlarının neden olabileceği sağlık sorunları ise astım, KOAH, bronşit gibi solunum hastalıklarının şiddetlenmesi, göz, burun ve boğazda tahriş, alerjik reaksiyonların artması, bağışıklık sistemi zayıf kişilerde enfeksiyon riskinin artması, kalp-damar hastalıkları olan bireylerde ek riskler, çocuklarda ve yaşlı bireylerde solunum problemleri olarak sıralanabilir. Çöl tozlarının etkili olduğu günlerde gökyüzü puslu ve bulanık bir görünüme sahip olabilir. Güneşin rengi normalden daha turuncu veya kırmızımsı bir tonda batabilir. Arabaların, balkonların ve dış mekân yüzeylerinin üzerinde ince bir toz tabakası oluşabilir. Solunum yollarında tahriş hissi ve gözlerde yanma hissedilebilir. Havadaki toz partikülleri nedeniyle görüş mesafesi azalabilir” dedi.
“CİDDİ RİSKLER OLUŞTURABİLİR”
Çöl tozlarından korunmak için alınması gereken önlemlere değinen Yazıcı, “Çöl tozları sağlıklı bireylerde hafif etkiler yaratabilirken, bazı gruplar için daha ciddi riskler oluşturabilir. Solunum yolu hastalıkları olanlar (KOAH, astım, bronşit gibi), yaşlı bireyler, çocuklar ve bebekler, alerjik bünyesi olan kişiler, kalp-damar hastalığı bulunanlar ve hamileler risk altında bulunuyor. Bu gruplardaki kişilerin çöl tozlarının etkili olduğu günlerde dikkatli olmaları ve mümkün olduğunca korunmaları gerekmektedir. Dışarıda uzun süre vakit geçirmekten kaçının. Mümkünse açık hava aktivitelerinizi sınırlandırın. Maske kullanın. Özellikle N95 veya benzeri partikül filtreleyen maskeler kullanmak toz solunumunu önlemeye yardımcı olabilir. Kapı ve pencereleri kapalı tutun. Evin içine toz girmesini engellemek için havalandırmayı mümkün olduğunca sınırlayın. Bol su tüketin. Çöl tozları, solunum yollarını kurutabilir, bu nedenle yeterli sıvı alımı önemlidir. Hassas gruplar için ek önlemler alın. Astım, KOAH gibi hastalıkları olan bireylerin ilaçlarını düzenli kullanmaları ve doktorlarının önerilerine uymaları gerekmektedir. Araç camlarını kapalı tutun. Seyahat ederken çöl tozlarından etkilenmemek için araç camlarını kapalı tutarak klima filtrelerini kullanabilirsiniz. Hava kalitesini takip edin. “sim.csb.gov.tr” ve “iqair.com/turkey” gibi sitelerden yaşadığınız bölgedeki hava kalitesini kontrol edebilirsiniz” diye konuştu.
