Aydın Hedef Gazetesi'nden Murat Tan'ın haberine göre; Geçtiğimiz yıl Kahramanmaraş’ta yaşanan 7,7 büyüklüğündeki deprem, bölgedeki 11 ilde büyük hasara neden olurken 50 binden fazla kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Yaklaşık 120 bin kişinin yaralandığı depremin izleri halen silinmeye çalışılırken, gelinen süreç itibariyle birinci derece deprem bölgesinde yer alan Aydın’ın depreme ne kadar hazır olduğu da sorgulanmaya başlandı.
Deprem uzmanı Moriwaki, yaptığı son açıklamasında, “Türkiye üzerindeki fay hatları birbirlerini o kadar baskılamaya başladı ki, hiç deprem olmaz denilen şehirlerde dahi depremler olmaya başladı" ifadeleriyle aralarında Aydın’ın da bulunduğu 32 il için deprem riskine dikkati çekti. Moriwaki’ye göre depreme karşı ekstra önlem alınması gereken iller arasında ‘Deprem Master Planı’ halen hazırlanamayan Aydın’ın da yer alması büyük dikkat uyandırdı.
“BATIDAKİ FAY HATLARI TETİKLENİYOR”
Türkiye'nin deprem risk haritasına yönelik yaptığı değerlendirmesinde Türkiye’de depremin yaşanmayacağı hiçbir il kalmadığına değinen Moriwaki, deprem riski olmayan şehirlerde bile sarsıntıların yaşandığını dile getirdi. Birinci derece deprem kuşağında bulunan Aydın’ın da yer aldığı 32 kenti olası depreme karşı uyaran Moriwaki, Kuzey Anadolu fay hattının Dünyanın en hızlı hareket eden fay hatlarından olduğuna dikkati çekerken, Batı Anadolu Fay Hattı üzerindeki Aydın’ın da büyük risk taşıdığını belirtti. Türkiye'nin acilen gerekli önlemleri alması gerektiğini vurgulayan Moriwaki, “Doğu Anadolu fay hattı uzun süredir biriktirdiği enerjiyi boşaltmaya başladığından, batıdaki fay hatları tetikleniyor. Batı'da bulunan fay hatlarının harekete geçmesi ve Kıbrıs'a doğru ilerlemesi Adana'da yaşanan depremin sebebi olarak değerlendirebiliriz. Kıbrıs'a giden fay hattının tetiklenmesi Akdeniz bölgesinde depremleri arttıracaktır” dedi.
“BÖLGEDE BİR DEPREMİN OLMASI KAÇINILMAZDIR”
"İzmir üzerinden geçen fay hattının çok ince bir fay hattı olduğunu görüyoruz” diyen Moriwaki, “İnce fay hattının meydana getireceği depremler maksimum 5 ve 6 şiddetinde olur. 7 büyüklüğünde bir depremin olması çok zor bir olasılık. Ancak İzmir'de yaşanan büyük deprem biliyorsunuz ki Yunanistan merkezliydi. İzmir'de kırılmayan hatlar var ve bu sebepten o bölgede bir depremin olması kaçınılmazdır” ifadelerini kullandı. Türkiye'de en büyük depremlerin Kuzey Anadolu fay hattının geçtiği yerlerde meydana geleceğini söyleyen Moriwaki, risk altındaki illeri ise şu şekilde sıraladı; "Kuzey Anadolu fay hattı, dünyanın en hızlı hareket eden ve en aktif fay hatlarından biridir. Bu yüzden, İzmir, Balıkesir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Uşak, Bursa, Bilecik Yalova, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Kırşehir, Bolu, Karabük, Hatay, Bartın, Çankırı, Tokat, Amasya, Çanakkale, Erzincan, Tunceli, Bingöl ve Muş, Hakkâri, Osmaniye, Kırıkkale ve Siirt’te yaşayan vatandaşlar ekstra önlemler alması gerekir” ifadelerini kullandı.
TMMOB AYDIN İÇİN YAPILMASI GEREKENLERİ LİSTELEMİŞTİ
Hatırlanacağı üzere TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, Ekim 2020’de İzmir’de meydana gelen depremin ardından doğrudan fay ve fay zonu üzerinde bulunan aralarında Aydın’ın da bulunduğu 18 ile dair rapor hazırlamış ancak bu raporlara yönelik herhangi bir dönüş alamamıştı. Söz konusu raporda, Aydın’ın gelecekteki bir olası depremi en az zararla atlatabilmesi için yapılması gerekenlerse şu şekilde listelenmişti.
“1- Aydın Valiliği veya Aydın Büyükşehir Belediyesi tarafından kent ölçeğinde uluslararası uygulama örnekleri de baz alınarak mikrobölgeleme çalışmalarının yapılması, mikrobölgeleme çalışması yapılmış yerleşim birimleri var ise bunların yenilenmesi,
2- Mikrobölgeleme çalışmaları kapsamında diri fayların yerinin ve özelliklerinin, farklı disiplinlerden veri girişi ile jeoloji mühendisliği araştırmaları temelinde yapılacak paleosismolojik araştırmalarla net olarak belirlenmesi,
3- Mikrobölgeleme çalışmaları kapsamında, Ege Deniz’inde meydana gelebilecek depremlerin meydana getirebileceği olası tsunami etkileri de dikkate alınarak Aydın ili kıyı yerleşim alanlarının planları, olası tsumani etkilerini de göz önüne alarak yeniden yapılması,
4- Yukarıdaki çalışma sonuçlarından elde edilecek bilgiler ve diğer disiplinlerden (inşaat, mimarlık, şehir plancıları vd) edinilecek bilgiler ve diğer afet olasılıkları ışığında Deprem Master Planlarının hazırlanması,
5- Deprem Master Planı dikkate alınarak kentin gelişim ve yerleşim stratejilerinin belirlenmesi gerekmekte olup bu çerçevede aktif fay hatlarının çevre düzeni haritalarına işlenmesi ve aktif fay zonlarının sakınım bantı içinde kalan alanların 1. Derece Doğal Eşik Değerler arasına alınması ve bina ve bina türü yapılar için sınırlama getirilmesi,
6- Nazım ve uygulama imar planlarının çevre düzeni planlarında yapılan bu değişikliklerden sonra gözden geçirilerek, aktif fay hatlarının sakınım bantları ile kıyı yerleşimlerinde tsunami etki alanlarının imar planlarına işlenerek yenilenmesi, gerektiği düşünülmektedir.
