18 bine yakın deney gerçekleştirilerek hazırlanan ve tez çalışmasından uluslararası yayınlar oluşturulan proje kapsamında; benzin, gaz yağı, tiner ve likit petrol gazı (LPG) ile ilişkili yangınlar, ses dalgasıyla başarıyla söndürülebiliyor.
Proje Türkiye'de İlk
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Doç. Dr. Yavuz Selim Taşpınar, projenin Selçuk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından desteklendiğini ve Türkiye’de ses dalgalarıyla yangına müdahale konusunda gerçekleştirilen ilk proje olduğunu kaydetti. Taşpınar, “Yangın, bir oksitleyici (genellikle oksijen) ve yakıtın, ısının da etkisiyle kimyasal reaksiyonu sonucu ortaya çıkar. Bu üç unsurdan herhangi birinin yanma ortamında olmaması durumunda yangın sönmektedir” ifadelerini kullandı.
18 Bine Yakın Deney Gerçekleştirildi
Taşpınar, doktora tezi çalışmasında yangının görüntü işleme algoritmalarıyla tespit edilip ses dalgalı yangın söndürme sistemiyle alevlere müdahale edilmesine imkan tanıyan 3 aşamalı bir yazılım geliştirdiğini anlattı. Taşpınar, şunları kaydetti: “Yazılım tarafından tespit edilen yangını, ses dalgalı yangın söndürme sistemi ile söndürebiliyoruz. Bu çerçevede deneyler gerçekleştirdik. Deneyler öncesinde özel olarak yangın odası inşa ettik. Ses dalgalı yangın söndürme sistemi oluşturuldu ve farklı ses frekansı, mesafe, yakıt ve alev büyüklüklerinde toplam 17 bin 442 deney gerçekleştirildi."
Yaklaşık 2 Kat Daha Hızlı Olduğu Gözlemlendi
Taşpınar, yapılan tüm analiz ve sınıflandırma işlemleri sonucunda ses dalgalarının yangını söndürmesi için gerekli olan aralıkların tespit edildiğini vurguladı. Taşpınar, “Çalışmada 2-70 Hz ses frekansı ve 10-190 santimetre mesafe aralığında, 4 farklı yakıt ve 5 farklı alev büyüklüğünde deneyler yapılarak etkili alev söndürme aralıkları belirlendi. Örneğin LPG yakıtı için yapılan deneyler sonucunda 10-140 santimetre mesafe aralığında 10-45 Hz frekans aralığında alev etkili bir şekilde söndürülebildi. Ayrıca sistemin çalıştırılmasıyla oluşan hava akımının etkisi ile yakıt kabındaki soğumanın, normal şartlardaki soğumaya göre yaklaşık 2 kat daha hızlı olduğu gözlemlendi. Geliştirilen sistemde titreşimli ses frekanslarının, yangının meydana geldiği alanda alevleri perde perde ayırarak yangının söndürülmesinde etkili ve başarılı olduğunu tespit ettik" sözlerini kaydetti.
Yangınlara Hızlı Şekilde Müdahale Edilebilecek
Doç. Dr. Taşpınar, sistem sayesinde kapalı ve açık alan ayırt etmeksizin bilgi işlem merkezlerinde, uçaklarda, uzay mekiklerinde ve hızlı tren gibi ortamlarda çıkan yangınlara hızlı bir şekilde müdahale edilebileceğini ifade etti. Taşpınar, proje kapsamında tez çalışmasından 3 adet SCI-e endeksinde uluslararası yayın oluşturulduğunu dile getirdi.
