6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna göre ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır.
Bir ürünün ayıplı mal kapsamında sayılması için Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu’nun 8. Maddesinde göre ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, internet portalında ya da reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan; satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan; muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı olarak kabul edilir.
Maddi, hukuki ve ekonomik ayıba örnek verecek olursak; ürünün yırtık olması ya da kırık olması, satışı gerçekleşen aracın boyalı bir parçası olması, ürünün montajının yapılmaması ya da yanlış yapılması, imarlı bir arsanın gerçekte imarsız olması gibi örnekler verilebilir.
Gizli ayıplı mal ise ürünün tesliminden sonra veya ürünün kullanılması ile birlikte ortaya çıkan ayıplara ise gizli ayıp denir ancak tüketicinin bir hatasından kaynaklanmaması gerekmektedir.
Ayıplı mal konusunda tüketici hakları nelerdir? Tüketici ürünü iade edebilir, satış bedelinden indirim isteyebilir, ücretsiz onarım edilmesini isteyebilir, ayıplı olmayan bir ürün ile değiştirilmesini isteyebilir ya da sözleşmeden dönme hakkını kullanabilir.
Tüketici yukarıda bahsettiğimiz seçimlik haklardan birini kullanabilir. Satıcı ise tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
Ayıplı mal halinde tüketici, yukarıda bahsettiğimiz seçimlik haklardan birini kullanabilmesi için zamanaşımına dikkat etmesi gerekmektedir. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna göre kanunlarda veya taraflar arasındaki sözleşmede daha uzun bir süre belirlenmediği takdirde, ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile, malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. Bu süre konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallarda taşınmazın teslim tarihinden itibaren beş yıldır. İkinci el satışlarda satıcının ayıplı maldan sorumluluğu bir yıldan, konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallarda ise üç yıldan az olamaz.
Maldaki ayıp, ağır kusur ya da hile ile gizlenmişse zamanaşımı söz konusu değildir.