İşverene ait bir ya da birkaç işyerinde belli bir süre çalışmış bir işçinin, işini kaybetmesi halinde işinde yıpranması, yeni bir iş edinmede karşılaşacağı güçlükler ve işyerine sağladığı katkı göz önüne alınarak, geçmiş hizmetlerine karşılık işveren tarafından işçiye kanuni esaslar dâhilinde verilen toplu paraya kıdem tazminatı denilmektedir. (Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2007/3906 E. 2009/12118 K. ve 28.04.2009)
İşçinin kıdem tazminatı almaya hak kazanabilmesi için:
4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. Maddesi aşağıdaki iş ve meslek gruplarında çalışmaması gerekmektedir:
a) Deniz ve hava taşıma işlerinde çalışanlar,
b) 50’den az işçi çalıştırılan (50 dâhil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı
işyerlerinde veya işletmelerinde çalışanlar,
c) Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işleri,
d) Bir ailenin üyeleri ve 3 üncü dereceye kadar (3 üncü derece dâhil)
hısımları arasında dışardan başka biri katılmayarak evlerde ve el
sanatlarının yapıldığı işlerde çalışanlar,
e) Ev hizmetlerinde çalışanlar,
f) Çıraklar,
g) Sporcular,
h) Rehabilite edilenler,
i) Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu’nun 2 nci maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı işyerlerinde çalışanlar.
Yukarıda yer alan iş ve meslek gruplarında çalışmayan işçi belirsiz iş sözleşmesi ile işverenin işyeri veya işyerlerinde en az 1 yıl kesintisiz olarak çalışması gerekmektedir.
İş sözleşmesi, işveren tarafından haksız nedenle feshedilmesi ya da işçi tarafından iş sözleşmesi haklı nedenle feshedilmesi durumunda işçi kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Fakat iş sözleşmesi işveren tarafından haklı nedenle sona erdirilirse işçi kıdem tazminatı talep edemez.(Haklı nedenle iş sözleşmesinin feshedilmesini daha önceki yazılarımızda yer verdiğimiz için bu yazımızda haklı nedenlerden bahsetmeyeceğiz.)
İşçinin emekli olması, askerlik hizmeti, sendika yöneticiliği halinde ya da kadın işçinin evlenmesi gibi nedenlerden dolayı iş sözleşmesi feshedilmesi durumunda işçi kıdem tazminatı alabilecektir.
İşçinin ölmesi durumunda ise yasal mirasçıları kıdem tazminatı talebinde bulunabilirler.
Kıdem tazminatı almaya hak kazanan işçi, iş sözleşmesinin feshedilmesinden itibaren 5 yıl içerisinde kıdem tazminatını talep etmez ise bu hakkını kaybeder.
2021 yılında kıdem tazminatı tavanı 8 bin 651,62 iken 2022 yılı itibariyle 10 bin 596 lira olarak belirlenmiştir.

DİĞER YAZILARI