Öncelikle Ramazan ayının mübarek olmasını diliyorum.
Ev, işyeri, arsa, bağ, bahçe vs. gibi taşınmaz sahibi olmak herkesin istediği, hayal ettiği bir şeydir ancak insanın en önemli ihtiyaçlarından biri olan barınma ihtiyacı için ev sahibi olmak ailelerin öncelikli hedefidir, ev sahibi olurken karşılaşılan bir çok resmi terim vardır bunların içinde de kat mülkiyeti ve kat irtifakı terimlerinin önemli yeri vardır.
***
Ev, işyeri, bina gibi yapılı taşınmazların tapularında taşınmaz tipi olarak kat irtifakı veya kat mülkiyeti ifadesi vardır, üzerinde yapı olmayan arsa, bahçe, tarla gibi taşınmazlarda ise bu ayrım yoktur. İki tapu tipi de mülkiyet hakkını belirtir ister kat irtifakı ister kat mülkiyeti tapunuz olsun o taşınmazın maliki sizsinizdir yani mülkiyet hakkı konusunda bir farkı bulunmamaktadır, ancak mülkiyet hakkının cinsi farklıdır.
***
Henüz tamamlanmamış inşaatı devam eden bir yapıda kat irtifakı kurulur ve kat irtifakı tapusu çıkartılır. Bu tapuda binada bulunan konut, işyeri gibi bağımsız bölümlerin varsa bloğu, katı, bağımsız bölüm numarası, arsa payı gibi bilgiler yer alır. Aldığınız/alacağınız/oturduğunuz evin tapusu kat irtifakı olsa da taşınmazın katı, numarası gibi tüm bilgileri detaylı yazar.
***
İnşaat tamamlandıktan ve oturma ruhsatı alındıktan sonra kat irtifakı tapusu kat mülkiyetine dönüştürülür ancak şuanda bunun için yasal bir zorunluluk olmadığından dönüştürülmemiş olabilir yani oturma ruhsatı olsa bile hala kat irtifakı tapusu olabilir, tamamlanmış ve oturma ruhsatı alınmış binalar resen kat mülkiyetine geçmez, bunun için yapılması gereken bazı işlemler vardır ve bu işlemleri evin bulunduğu apartmandaki/sitedeki bir kat maliki tek başına yapabilir, bunu genellikle apartmanlarda/ sitelerde yöneticiler yapıyor, kat irtifakından kat mülkiyetine geçme işleminin resmi tarafta herhangi bir gideri yoktur harçtan muaftır. Kat irtifakı tapusu olan binanın oturma ruhsatı olup olmadığını evi aldığınız kişiden yada ilgili belediyeden sorgulayarak öğrenebilirsiniz.
***
Daha net bir ifadeyle evinizin kat irtifakı tapusu varsa oturma ruhsatı alınmışta olabilir alınmamışta olabilir ama kat mülkiyeti tapusu varsa kesinlikle oturma ruhsatı alınmıştır.
Eviniz kat irtifakı ise taşınmaz tipi bölümünde kat irtifakı yazar veya kat irtifakı kutusu işaretlidir, ‘niteliği’ bölümünde arsa yazar, eğer eviniz kat mülkiyeti ise taşınmaz tipi bölümünde kat mülkiyeti yazar veya kat mülkiyeti kutusu işaretlidir, ‘niteliği’ bölümünde taşınmazınızın cinsi neyse o yazar örneğin A ve B bloktan oluşan 5 katlı betonarme apartman ve arsası.
***
Yıllar önce satın aldığınız bir taşınmazın tapusu hala kat irtifakı tapusu olabilir, taşınmazınızın yapı kullanma izin belgesi ( oturma / iskan ruhsatı ) varsa ve tapunuz hala kat irtifakı tapusuysa bununla ilgili şuanda yasal bir zorunluluk olmasa bile kat mülkiyetine geçmenizi öneririm.
Bunun için bina yapı rövelesi, bina aplikasyon projesi yaptırılarak, apartmandaki bir evin tapusu, yapı kullanma izin belgesi ( oturma / iskan ruhsatı ), cins değişikliği harcı makbuzu (bina müteahhitinin oturma ruhsatını alırken bunu Maliyeye yatırmış olması gerekir) ile bir kat malikinin yapının bağlı bulunduğu Kadastro Birimi/Şefliği/Müdürlüğüne başvurması ile süreç başlatılabilir. En son bu belgeler yeterliydi ancak dünden bugüne prosedürler değiştiği için gerekli belgeler için bilgi güncellemesi yapmakta fayda var. İlgili idarelerdeki iş yoğunluğuna göre yaklaşık 15 gün içinde işlemi tamamlamış olursunuz. Tüm süreci tapu takip hizmeti veren ofisler yardımıyla da yapabilirsiniz.
***
Geçtiğimiz yıllarda kat mülkiyetine geçiş için bir süre verildi ve bu süre içinde kat mülkiyetine geçiş zorunlu hale getirildi ancak ülkedeki yüzbinlerce yapının hepsinde bunun sağlanmasının pek mümkün olmadığı görülünce bu zorunluluk rafa kaldırıldı. Geçen yıl Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Bina Kimlik Belgesi uygulamasına geçti bu belgede binaya ait bilgiler yer alıyor, böyle bir belgede binanın mülkiyet tipi ile ilgili gerçekçi bir bilgi olması gerektiğini düşünüyorum bu yüzden ilerleyen yıllarda bu konuyla ilgili bir zorunluluk getirilebilir.
