Türkiye'deki en önemli kestane üreticilerinden olan Aydın’daki kestane ağaçlarında verim her geçen gün düşmeye başladı. Geçtiğimiz yıllarda yaşanan kuraklığın üzerine yıllardır çare aranan kestane dal kanseri dağlardaki kestane ağaçlarını önemli ölçüde etkilediği, yeni dikilen ağaçların dahi dal kanserine yakalandığı görülmektedir.
***
"Barr adlı mantar, kestane ağaçlarının dal ve gövdelerinde kabuk ölümlerine, bitkilerin zayıflamasına ve uçtan itibaren geriye doğru tahribata neden olmasına sebep olmaktadır.
***
Türkiye’deki kestane bahçelerinin ve ormanların neredeyse her yerinde bulunan 'Cryhonectria Parasitica' adlı mantar tarafından oluşturulan bu kanser türü, gerek ülkemizde gerekse dünyada bu konuda önemli derecede zarara neden olan bir hastalıktır. Bu hastalık Uluslararası ticarette, konukçu bitkilerle, ya da odun ya da kabuk üstünde taşınabilirken, Meyve ve tohumla taşınma riski düşüktür.
***
Aydın’ın tescilli ürünlerinden olan ve Bursa’ya dahi Aydın’dan gönderilen kestanenin geçtiğimiz yıllarda yaşanan kuraklıkların ardından dal kanseriyle mücadele vermesi sonucunda birçok kestane ağacının kuruduğu bu nedenle üreticilerin verim alamadıklarından dolayı kestane üretiminin durma noktasına geldiği görülmektedir. Her geçen yıl üretim rekoltesinde azalma görülen ve çeşitli zorluklarla mücadele edilen kestane üretiminde ilimiz Türkiye’nin en kaliteli kestanelerini üretmekte iken yaşanan bu sorunlar neticesinde üretim git gide azalmaktadır.
***
Türkiye'de en fazla bulunan kestane türü olan 'Kara aşı' türü orman envali ürün olarak değerlendirilmesinden dolayı tarım ürünü olarak değerlendirilmemektedir. Kestane üretiminin rekolte artışının sağlanması için aşılı kestane ağaçlarının meyve ağacı olarak değerlendirilmesi ve kestanenin de tarım ürünü olarak nitelendirilmesi neticesinde kestane bahçelerinin elektrik ve yol hizmetlerinin karşılanması da kestane üretimini önemli ölçüde destekleyecek olup üreticiyi de teşvik edecektir.
***
Yakın zamanda gerekli önlemler alınmaması durumunda yok olmaya yüz tutması içten bile olmayan Aydın kestanesinin dal Kanserine karşı Kültürel önlemler alınarak hastalıklardan uzaklaştırılması ve yayılmasının önüne geçebilmek adına gerekli İşlemler yapılmalı ve Tarım ve Orman Bakanlığı Öncülüğünde aşılama ve budama işlemleri teşvik edilmelidir.
***
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Dal Kanseri ile mücadele rehberine göre;
• Hastalık nedeniyle tamamen kuruyan ağaçlar kök boğazından, hastalıklı dallar ise hastalıklı kısmın 25 cm altından kesilerek yakılmalıdır.
• Kesilen yüzeylere hastalık etmeninin girişini engellemek için 3 kısım ardıç katranı + 1 kısım göztaşı sürülmelidir.
• Budama ve aşı için kullanılan aletler % 10’luk çamaşır suyu (sodyum hipoklorit) içinde dezenfekte edildikten sonra diğer dalların budama ve aşı işlemine geçilmelidir.
• Yara oluşumunu en aza indirecek bir hasat yöntemi seçilmelidir. (Kaynak: Tarım ve Orman Bakanlığı)
***
