Film veya bir yapımın kurgusunda "kadın" aktif bir rol mü oynuyor yoksa erkekler üzerinden dolaylı bir şekilde mi var oluyor? Sorusunu cevaplayan bu test neymiş öğrenelim.
*
Bechdel testinde amaç bir kurgunun cinsiyetçi olup olmayabileceğini ön görmektir. Fakat başarısız olan kurguya kesin bir dille cinsiyetçi denemez. Test şu şekilde üç aşamadan geçerek tamamlanır.
*
1. Kurgunun içinde adını bileceğimiz kadar kurguya katkı yapan en az iki adet birbirinden bağımsız kadın var mı?
2. Bu kadın karakterler birbirleriyle konuşuyorlar mı?
3. Bu kadın karakterler birbirleriyle konuştuklarında erkeklerden başka bir şey konuşuyorlar mı?
*
Bu aşamalardan geçemeyen kurguda kadının rolünün sadece erkeğe yardımcı unsurda bulunan bir nesneden ibaret olduğu düşünülür. Fakat unutulmamalıdır ki test bir filmin iyi veya kötü olup olmadığını değerlendirmez. Örneğin bu testi geçemeyen en ünlü eserlerden birkaçı Yüzüklerin Efendisi ve Star Wars üçlemeleri, Avengers, Ratatouille, Avatar gibi filmlerdir. Filmin yapısında bulunan kadınlar sadece bir erkek sayesinde var olmuş durumdadır ve yine erkekler hariç bir şey konuşmazlar. Bu teste kendi topraklarımızdan bir örnek göstermek istersek Türkiye'nin en ünlü yapımlarından olan Kurtlar Vadisi’nden bahsedebiliriz. Düşündüğümüzde dizide 97 bölüm boyunca sahne almış bağımsız bir kadın karakter yok ve dizinin içindeki kadın karakterlerin hepsi erkekler için yardımcı rolde.
*
Basit bir film ve kurgu değerlendirmesi stratejisi olan bu test çokça kez tartışmalara konu oluyor. Sorun şu ki test bir kurgunun üzerindeki kaliteyi hiçbir şekilde göstermiyor. Örneğin, bir savaş filminin bu testi geçmemesi olağan. Fakat böyle bir kurgunun içerisinde kadının aktif rol oynamamasına cinsiyetçilik atfetmek ne kadar doğru ve gerekli?
