Özsaygı (benlik saygısı) ile ilgili pek çok farklı tanım yapılmışsa da, özsaygı kişinin kendi benliğini nasıl algıladığı, kendine ne kadar saygı duyduğu, ne kadar güvenip ne kadar değer verdiğinin genel değerlendirmesidir diyebiliriz. Aynı zamanda özsaygı genel olarak özgüvenle de ilişkilendirilir. Özsaygısı düşük olan insanlar kendilerini değerli, önemli ve yetenekli görme eğiliminde değillerdir. Sorumluluktan kaçarlar, yapıcı değillerdir ve bahaneler üretip başarısızlıktan kaçarlar. Özsaygısı yüksek olan insanlar ise daha özgüvenli, sosyal ilişkilerde daha aktif ve kendilerini daha değerli görme eğilimindeler. Sorumluluk alırlar ve kendilerini daha iyi ifade ederler. Bu kişiler, kendileriyle uyum içinde ve yaptıklarından hoşnut olma duygusu içindedirler. Araştırmacılar günlük hayattaki pek çok olumsuz davranışı özsaygı düşüklüğüne bağlamışlardır. Örneğin, ergenler ve üniversite öğrencilerinin saldırganlık ve asosyal davranışlarının sebepleri özsaygı düşüklüğüne bağlanmıştır. Genellikle çocuk yaşlarda aşırı koruyucu anne baba davranışları, çocuğun severek yaptığı olumlu şeylerin ebeveynler tarafından değersiz görülmesi, çocuğun sürekli cezalandırılması ve ergenlik dönemindeki bazı olumsuz çevre tutumları gibi birçok durum özsaygı düşüklüğüne sebep olmaktadır.
Pek çok durumda kendimize olan saygımızı fark etmeden de olsa baltalarız. Ama kendinize olan öz saygınızı yitirmemek için edinebileceğiniz basit alışkanlıklar var. Bu alışkanlıkları, sizi mutlu ve tatmin edici bir hayata kavuşturacak önemli ipuçları olarak da düşünebilirsiniz.

Özsaygıyı Geliştirmenin Yolları Nelerdir?

1)Genel olumlu onaylamalardan kaçının.
Özsaygı eksikliği yaşayan biri için pozitif onaylamalar aslında boş kaloriler gibidir. Çünkü siz kendinize harika ve inanılmaz bir insan olduğunuzu söyleyebilirsiniz fakat buna gerçekten inanmıyorsanız zihniniz bunu reddedecek ve bu bir çelişkiye sebep olup sizin çok daha kötü hissetmenize sebep olacak. Olumlu onaylamalar, sadece kendinizi algıladığınız ve inanabileceğiniz bir aralıkta olursa işe yarayacaktır.
2) Sevdiğiniz ve yapabileceğiniz konular belirleyin.
Özsaygınızı geliştirmeye başlamak istiyorsanız hangi alanda iyi olduğunuzu, hangi işi iyi yaptığınızı, ne tür yeteneklerinizin olduğunu ve hangi konularda yetkin olduğunuzu belirlemeniz gerekecektir. Bir adımın doğru yönde bir adım olduğunu da en iyi siz bilebilirsiniz çünkü kendinizi en iyi siz tanıyorsunuz. İlgilerinizi, yeteneklerinizi, neyi iyi yapabileceğinizi en iyi siz biliyorsunuz. Ne kadar küçük bir şey olduğunun önemli olmadığını, önemli olanın ufak da olsa doğru bir adım olduğunu vurgulamakta fayda var.
3) Yeteneğinizi gösterin.
Bir kez güçlü olduğunuz ve yetkin olduğunuz bir alan belirledikten sonra onu göstermenin yollarını bulun. Voleybolda mı iyisiniz? Hemen bir voleybol takımına katılın. İyi yazılar mı yazıyorsunuz? Hemen bir blogda yazmaya başlayın ve yazılarınızı paylaşın. İyi bir organizatör olduğunuzu mu düşünüyorsunuz? Hemen bir aile veya arkadaş buluşması ayarlayın. Yani iyi yapabildiğiniz işlerle meşgul olun ve bunları belli edin.
4) Övgüleri nazikçe kabul edin.
Özsaygımız düşük olduğunda bize yapılan övgülere daha dirençli hale geliriz. Bu durumda övgüleri nazikçe kabul etme üzerine durabilirsiniz. Basitçe “Teşekkür ederim” demek yeterli olacaktır. Özellikle ilk zamanlarda iltifatları kabul etmek zor olabilir ama özsaygıyı geliştirmek için övgüleri nazikçe kabul etmek önemli bir noktadır.
5) Yeteneğinizi gösterdiğinizde gururlu ve hoşnut hissetmenize izin verin.
Bir kez yeteneğinizi gösterdiğinizde iyi, gururlu, memnun ve hoşnut hissetmeniz için kendinize izin verin. Yeteneğinizi gösterdikten sonra içinde olduğunuz bu olumlu tutumlar size gerçekten güçlü olduğunuzu hissettirecek. Burada kendinizle gurur duymanız bir kibir belirtisi değildir. Aksine, hissettiğiniz olumlu duygular her neyse özgüven eksikliği hissettiğinizde duygusal olarak beslenmenize yardımcı olacaktır.