Beynimiz günlük hayattaki verileri sınıflandırarak kaydeder. Karşılaştığımız her şey bir veri olarak beynimizde depolanır. Tüm veriler hafızamızda bir süre kalır. Unutkanlık her yaşta görülebilen bir yakınmadır. Sözlük anlamıyla baktığımızda unutkanlık akılda kalması ve gerektiğinde anımsanması gereken her hangi bir şeyin akılda kalmaması ya da anımsamak istenmesine karşın anımsanamaması anlamına gelmektedir. Bir ruhsal sorun olarak ise bellek (hafıza) bozuklukları çerçevesinde ele alınmaktadır. Yaş ilerledikçe daha çok unutkan olduğumuz bir gerçektir. Yeni şeyleri öğrenmek, daha önce bilinen isimleri ve kelimeleri hatırlamak veya kişisel eşyalarımızı bulmak daha uzun zaman alabilir. Bunlar genellikle ciddi bellek kusurlarının değil; ılımlı bir unutkanlığın bulgularıdır. Ancak basit önlemlerle unutkanlığın önünü almak mümkündür.

UNUTKANLIK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Unutkanlık farklı durumlar şeklinde ortaya çıkabilir. Unutkanlık belirtileri herkeste değişik gözlemlenebilir. Kimi insan ne yediğini unuturken kimi insan yapması gereken bir şeyi unutur. Unutkanlık belirtileri şunlardır: Rutin olarak yapılan işlerin unutulması; günlük aktivitelerin unutulması; filmlerin, kitapların, düşüncelerin, konuşmaların unutulması; görevleri unutma ve aksatma; kaybolma ve adres bulmakta zorlanma; karar vermede zorlanma ve karışıklık yaşama; ilgisizlik ve hissizlik; depresyon; ankisiyete; sinirlilik halidir.

UNUTKANLIĞIN NEDENLERİ
Bazı tıbbi nedenler, ciddi bellek sorunlarına yol açabilirler. Bu problemler, tedaviye başlamadan önce giderilmeye çalışılmalıdır. Bellek sorunlarına yol açan tıbbi nedenler şunlardır:
- Bazı ilaçların yan etkileri
- Depresyon
- Dehidratasyon denilen vücutta yetersiz sıvı olması
- Sağlıklı gıdaları yeterli kadar alamama veya vücutta vitamin ve mineral eksikliği
- Küçük kafa travmaları
- Troid problemleri
- Alkol ve madde kullanımı
Bu durumlar önemlidir ve bir doktor tarafından tedavi edilmelidirler. Unutkanlığın psikolojik sebepleri de vardır. Yaşlı insanlarda bazı psikolojik problemler ciddi hafıza sorunlarına yol açabilir. Üzgün olma, yalnız, kaygılı ve sıkıntılı olma kafa karışıklığına ve unutkanlığa yol açabilir. Alzheimer hastalığı da, ciddi bellek problemlerine yol açar. Bulgular yavaş bir şekilde başlar ve zaman içerisinde kötüleşir. Başlangıçta basit bir unutkanlık gibi görülebilir. Fakat zamanla net bir şekilde düşünce problemleri gösterirler. Her gün yaptıkları araba kullanma, alışveriş yapma, yemek yapma gibi işler zorlaşmaya başlar. Hastalık ilerledikçe Alzheimerli hastalar beslenme ve banyo yapma gibi ihtiyaçları için başkalarına bağımlı hale gelirler.

NE YAPMALI?
Zihni çalıştırdıkça fonksiyonlarını kaybetmesi önlenebilir. Bunun da en iyi yolu yeni bir şeyler öğrenmektir. Bu bir dil öğrenmek olabileceği gibi yeni bir yemek ya da yeni bir örgü biçimi bile olabilir. Öğrenme konsantrasyon ve dikkat gerektiren bir eylem olduğundan bir şey öğrenirken beynin neredeyse tamamı çalışır ve beyin hücreleri sürekli aktif halde olur ve canlı kalır. Bu da unutkanlığı engeller. Öğrenmenin yanında domino, puzzle, okey, kağıt oyunları gibi oyunları oynamak da hafızayı güçlendirir. Çünkü bu oyunları oynarken kağıtları ya da taşları aklınızda tutmanız gerektiğinden hafızanın güçlenmesi için egzersiz olur. Aynı şekilde sudoku, bulmaca çözmek de zihin fonksiyonlarını çalıştırır. Belleği geliştirmenin daha bilimsel yolları da var tabii ki. Bunlardan biri mnemonik tekniktir. Bu yöntem hatırlamakta zorlanılan bilgilerin hatırlanmasında kullanılır. Örneğin; her ayın kaç çektiğini hatırlamak için parmakların kullanılması gibi. Zihninizde hatırlamak istediğiniz cisimlerin, kişilerin ya da sayıların bir resmini yaparsanız hatırlamanız kolaylaşacaktır. Bir şey anlatıldığında unutuyorsanız karşınızdaki anlatırken aklınızda ona sorular ya da itirazlar hazırlamaya çalışın. Bu şekilde karşınızdakini daha dikkatli dinlediğinizi siz de fark edeceksiniz.