Bilindiği üzere Ulusal Süt Konseyi tarafından 16.06.2021 tarihinde 1 Temmuz 2021 – 31 Aralık 2021 tarihleri arasında kalite esaslı soğutulmuş çiğ süt tavsiye satış fiyatı 3,20 TL/Litre olarak belirlenmişti.
Konsey 2021 Yılı Çiğ Süt Fiyatını 29.11.2021 tarihinde yapılmış olan toplantı neticesinde alınan kararlarla 8 Aralık 2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere soğutulmuş çiğ sütün tavsiye litre satış fiyatı (çiğ süt destek primi hariç) 4,70 lira olarak belirlenmişti.
Soğutulmuş çiğ süt tavsiye satış fiyatında; 2019/64 sayılı Çiğ İnek Sütünün Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliği ile belirlenen A Sınıfı çiğ sütün dönemine ait protein ve yağ değerleri baz alınacak olup, Baz alınan yağ ve protein oranlarındaki her bir dizyem (0,1’lik değişim) için yaklaşık 7 kuruş fark uygulanacaktır. Ulusal Süt Konseyi, çiğ sütün üretim maliyetinde öngörülmeyen değişimler görülmesi durumunda yeniden toplanıp karar verecektir.
Her ne kadar çiğ sütün satış fiyatına önemli oranda bir artış yapılmış olsa dahi son dönemde yem, mazot, işçilik başta olmak üzere üretim girdi maliyetlerindeki artış sebebiyle, çiğ süt fiyatı belirlemede çiğ süt, kesif yem paritesinin esas alınarak üreticilerin desteklenmesi ve güvenceye alınması gerekmektedir. Bu parite, üreticinin üretmiş olduğu 1 litre çiğ sütü satarak alabilecek olduğu fabrika süt yemi miktarını belirlemektedir.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın vermiş olduğu desteklerin ve Çiğ süt alım fiyatları her geçen yıl artış göstermesine rağmen yıllara bakıldığında çiğ süt / yem paritesi 2011 yılından bu yana 1,1 seviyesinin altına inerek son 10 yılın en düşük seviyesini görmüştür.
8 Aralık 2021 tarihinden geçerli olmak üzere çiğ sütün tavsiye litre satış fiyatı 4,70 lira olarak açıklanmasının ardından yem fiyatlarına da gözle görülür derecede önemli bir artış yansıtılmıştır. Açıklama tarihinden önce 50 kg’lık çuvalı yaklaşık 210 TL ile 220 TL arasında satılan yem açıklamadan hemen sonra yaklaşık %20’lik bir artışla 240 TL ile 250 TL arasında satılmaya başlandı.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ve Ulusal Süt Konseyinin açıklamış olduğu bu açıklama sonrası yem tedarikçileri bu durumu fırsata çevirmiş olup, daha artan süt fiyatları uygulanmadan yem fiyatlarını artırarak üreticileri mağdur duruma düşürmüşlerdir.
Yem tedarikçilerinin piyasayı serbest bir şekilde belirlemesi ve üreticilerin mağdur edilmesinin önüne geçilmesi için Tarım ve Orman Bakanlığı, Üreticilerin Hayvan Sayılarına Göre Belirlenecek Yem İhtiyacına için (TMO) Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri denetiminde yem tedariki yapmalı ve üreticilerin uygun fiyatlardan teminini sağlamalıdır. Üreticilerin Yem tedarikinin devlet kontrolüne ve güvencesine alması ile fırsatçıların önüne geçecek olup üreticilerin de elini güçlendirmelidir.
Çiğ süt / Yem paritesini koruyabilmek ve süt üreticilerimizi koruyabilmek adına yıllık ya da dönemsel değil günlük olarak çiğ süt fiyatlarının belirlenebilmesi için çiğ süt borsasının kurulmasını ve günlük olarak çiğ süt fiyatının belirlenmesine geçilmesi gerekmektedir. Böylelikle üreticilerimizi etkileyecek olan girdi maliyetlerindeki artışların karşılanabilmesi ve üreticilerimizin mağduriyetlerinin giderilmesi sağlanacaktır.
