TÜVTÜRK işletmesinin el değiştirmesi motorlu taşıt sahibi herkesi ilgilendiriyor. Aydın’ın merkezinde, Söke ve Nazilli’de birer sabit muayene istasyonu var. Ayrıca gezici istasyonlarla da hizmet veren TÜVTÜRK’ün kazandığı milyon dolarları konuşmak sadece araç sahiplerinin çenesini yorar.
Yabancı sermaye ortaklığıyla sürdürülen hizmetlerle ilgili binlerce vatandaşın şikâyeti de göz ardı edilemez. Ücretlerin yüksekliği, hizmetin kalitesi, standart dışı uygulamalar şikâyet konularının başında geliyor. Hizmet sektöründe şikâyetler eksik olmaz. Müşteri memnuniyeti eşit ölçüde sağlanamaz. Ancak ödenen miktar göz önüne alınınca “müşteri daima haklıdır” genellemesinde haklılık oranı yüksektir.
Milyon dolar ciro yapan büyük işletmede bir dönem kapanırken yeni işletmeciler nasıl yenilikler getirecek zaman içinde göreceğiz. Ancak bu kadar büyük kazanç sağlayan işletme gelirleri nereye gidiyor?
TÜVTÜRK’ın 20 yıllık sözleşmesi gereği 2017 – 2027 yılları arasındaki 10 yıllık gelirlerinin yüzde 50’sini devlete ödeyecek. Akfen – Doğuş – TüvSüd’ün ortaklığıyla 2007’de kurulan TÜVTÜRK araç muayene istasyonlarının işletmesi, prosüdürlerin onaylanmasıyla 2027’den itibaren resmen MOI Ortak Girişim Grubu’na geçecek.
Araç sahiplerini elbette muayene ücretlerinin artışı ilgilendiriyor. Yabancı sermaye ortaklığıyla kurulan devlet – özel sektör işbirliğiyle yürütülen hizmetlerin bir yanı vatandaşı daha da yakından ilgilendiriyor.
BARİ ÇALIŞANLAR KAZANSA…
Yurt genelinde 216 sabit, 7 motorsiklet, 75 gezici ve 18 gezici traktör istasyonunda 4 bin 500 kişi çalışıyor. Yılda 10 milyona yakın aracın periyodik bakımı, yola uygunluk muayeneleri, 4 milyon aracın da egzoz gazı emisyon ölçümü yapılıyor.
Araç muayene istasyonlarının yer aldığı birinci bölgede 45, ikinci bölgede 36 il var. Bu yüzden MOI, 1. bölge için 830 milyon dolar, 2. bölge için 890 milyon dolarla en yüksek teklifi verdi. Ortak Girişim Grubu, yüksek ciroyla verdiğinin çok üzerinde kazanacağını bilerek yatırım yapıyor.
Aslında bu bedeller çok yüksek değil. Zira TÜVTÜRK, 2004 Aralık ayında araç muayene istasyonlarındaki işletme hakkı ihalesini 613.5 milyon dolar bedelle kazanmıştı. Konsorsiyum, peşin ödeme yaptığı için de yüzde 10 indirim aldı, satış işlemi 552.1 milyon dolarla gerçekleşti.
TÜVTÜRK, 2023’te 12 milyonu aşan araç muayenesiyle gelirini 13,5 milyar dolara çıkardı.
Araç muayene ücretlerinin yüksekliğiyle sürekli hedefte olan TÜVTÜRK, sözleşme süresinin sona ereceği 2027’ye kadar hizmetlerini sürdürecek.
Şu anda traktör, motorsiklet ve motorlu bisiklet muayene ücretleri 1.334,40 lira. Otomobil, minibüs, kamyonet, özel amaçlı taşıt, arazi taşıtı, römork ve yarı römork 2.620,80 lira. Otobüs, kamyon, çekici ve tanker 3.543,60 lira.
Devletin içinde yer aldığı her ihalenin ardından söz dalaşları olacaktır. TÜVTÜRK de yeni MOI Ortak Girişim Grubu da, dünya çapında işletme deneyimi olan ortaklarla ülkemizde faaliyet gösteriyor.
Vatandaşın beklentisi muayene ücretlerinin makul, ülkenin ekonomik gerçekleriyle uyumlu olmasıdır. Ancak yaşanan pratikler, işletmecilerin kar amaçlı şirketler olması nedeniyle bu beklenti çoğunlukla hayal kırıklığına yol açar.
Şimdi araç sahipleri muayene ücretlerinin ne ölçüde artacağının kaygısında.
Bütün bunların ötesinde bari bu istasyonlarda çalışan 4 bin 500 kişinin ücreti de artsa… Yeni işletmeciler, çalışanların hakkını ve yerlerini korusa da bir teselli bulsak. Çok şey mi istiyoruz?
Hiç olmazsa gelen, gideni aratmasa…