Sevgili Hedef okurları, sizlere kucak dolusu selamlarımı iletiyorum. Daha önce de bahsettiğim gibi sorularınız olursa bana mail adresimden ya da yazılarımın altına yorum bırakarak ulaşabilirsiniz. Yazıma başlamadan önce geçen haftaki yazıma gelen bir kaç soruyu sizlerle paylaşmak istiyorum.
***
1-4 yaşındaki oğlumun dişleri erimeye başladı, her gün fırçalatmama rağmen bunu engelleyemiyoruz ne yapabiliriz?
Öncelikle 4 yaş tek başına efektif bir diş fırçalama için göreceli de olsa küçük bir yaş grubudur. Bu sebeple kontrolünüzün ve etkin fırçalama işleminin yeterli olması gerekir. Öncelikle kendinizde nasıl fırçalanması gerektiğini çocuğunuza göstererek yardım ederek bu işlemi yaptırmalı; fırçanın tüm diş yüzeylerine temas ettiğinden emin olunarak yapılmalıdır.
***
Bunun haricinde fırçalama kadar büyük önem taşıyan bir diğer husus da beslenme şeklidir. Eğer ki yüksek karbonhidratlı bir beslenme düzeniniz mevcut ise ve özellikle gece yemek yeme uyku arasında beslenme alışkanlıkları varsa bu da diş sağlığını olumsuz yönde etkileyebilmektedir.
***
Mümkün olduğunca düşük karbonhidrat içerikli ve paketli gıdaların olabildiğince az bulunduğu bir beslenme şekli seçilmeli; bunun yanı sıra gece diş fırçalama işleminden sonra beslenme kesilmelidir. Unutulmamalıdır ki sütün içerdiği şeker bile çocuğunuzun dişlerinde plak birikimine sebep olup dişleri çürüğe yatkın hale getirmektedir.
***
Gelelim bu haftaki konumuza. Bu hafta biraz çocuk ve bebekleri bir kenara bırakıp özellikle yetişkinler hakkında önemli bir husus olan; Bifosfanat grubu ilaçlar ve bu ilaçların etki mekanizmalarını, diş sağlığı açısından sonuçlarını ele alalım.
***
Bifosfonatlar kemik erimesinin tedavisinde ve kanser hücrelerinin kemiğe yayılmasının engellenmesinde sıklıkla kullanılan bir ilaç grubudur. Damar içi ve ağızdan kullanıma uygun şekilleri mevcuttur. Damar yoluyla uygulanan bifosfonatlar kanserli hücrelerin kemiklere yayılmasını engellemek amacıyla kullanılırken, ağız yoluyla kullanılan bifosfonatlar ise genellikle kemik erimesinin tedavisinde kullanılmaktadır.
***
Bifosfonat türevi ilaçların diş hekimliğinin özellikle çene cerrahisini ilgilendiren önemli bir yan etkisi bulunmaktadır. Bu tür ilaçları kullanan hastalarda yapılan cerrahi işlemler (diş çekimi, dental implant vb.) sonrasında çenelerde osteonekroz (ölü kemik dokusu) gelişme riski yüksektir.
***
Eğer bu ilaçları kullanıyorsanız işlemden önce mutlaka hekiminize durumunuz hakkında bilgi vermeniz gerekmektedir. Hekiminiz size uygulanması gereken cerrahi işlemler öncesinde osteonekroz riskini en aza indirebilmek için ilk olarak sizi bifosfonat kullanmanızı öneren doktorunuza yönlendirecek ve ilacınızın kesilip kesilemeyeceğini danışacaktır.
***
İkinci olarak da size cerrahi işlemi uygulamadan 3-4 gün önce antibiotik başlayacak ve işlemi bu şartlar altında gerçekleştirecektir. İşlemden sonra antibiotiğe devam etmeniz gerekmektedir. Bu önlemlere rağmen ölü kemik dokusu oluşursa bu dokunun cerrahi işlemle uzaklaştırılması gerekmektedir. Ölü kemik dokusunun büyüklüğüne ve oluştuğu yere bağlı olarak yapılan işlemler basitten zora farklılık gösterebilir.
***
Peki bu ilaçları kullanırken cerrahi bir müdahale yaptırmak nasıl büyük bir problem doğurabilir derseniz; şu tablodan bahsedebiliriz;
***
Osteonekroz
Çenelerde görülen osteonekroz; ağız içinde kemiğin kanlanamamasına bağlı nekrozu (ölü doku oluşumu) ile karakterize bir durumdur. Çenelerde görülen osteonekroz, hiç bir şekilde baş boyun bölgesinden radyasyon tedavisi almamış hastalarda maksillofasiyal bölgede yayılmış ve tutunmuş olan kemiğin en az altı ile sekiz hafta var olan iyileşmeyen lezyonları olarak da tanımlanır.
***
Görünümü genel olarak sarımsı beyaz, düzgün veya bozulmuş sınırlı, bazen yüzün dışına fıstül veren, ağız içine ekspoze olmuş kemik şeklindedir.
***
Semptomları arasında diş kaybı, geçici uyuşukluk hissi, iltihap akışı, yumuşak doku ülserasyonları ve ağrı vardır.
***
Çenelerde görülen osteonekrozun ayırıcı tanısı, periodontal hastalık, gingivitis, mukozit, infeksiyöz osteomyelit, sinüzit, çürük kaynaklı periapikal patolojiler, kemik tümörleri ve metastazları ile koyulabilir. Ayrıca osteoradyonekroz. alveolit, osteonekroza bağlı varisella zoster infeksiyonları, H IV (Human immuno deficiency virus)'a bağlı gelişen nekrotizan ülseratif periodontitis ile ayırıcı tanılarının yapılması gerekir.
***
Bifosfanat kullanımı esnasında yapılan cerrahi müdahalelerle de bu kötü tabloya sebep olunacağı gibi iyileşmesi çok zor bir hasalıklı kemik oluşumuna da sebebiyet verilmiş olur.
***
Eğer bifosfonat türevi ilaç kullanıyorsanız bunu dental işlemler öncesinde mutlaka hekiminiz ile paylaşmanız gerekmektedir.
***
Sağlığınızı riske atmayın, sağlıklı günler dilerim.
***
