Ukrayna Rusya arasında yaşanan savaş krizi enerji fiyatlarını doğrudan etkilemiş olup önümüzdeki günlerde enerji sıkıntısı yaşamamıza sebep olacak gibi görünmektedir.
Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan dış ticaret istatistiklerine bakacak olursak, geçtiğimiz yıla göre sanayi üretimindeki artış ve ekonomik aktivitelerdeki canlanması sebebiyle ülkemizin enerji ithalatı faturasına %160,3 oranında artış yansıdı.
Ülkemizde Elektrik Fiyatlarına 2021 yılı Temmuz dönemi itibariyle yapılan %15’in üzerindeki zam ile beraber 3. Çeyrek ve 4. Çeyrek birim belirlenmiş, Ekim 2021 ile başlayan 4. Çeyrekte beklenen zam yapılmamıştır. Ancak 2022 yılının ilk çeyreğinde tarifelere gelen yaklaşık %147‘lik zam ile beraber 2021 Yılı ocak ayından bu yana Sanayi tesisleri, ticarethane, tarımsal sulama ve meskenlerde uygulanmış olan toplam zam oranı %260 oranına ulaşmıştır.
Artan enerji fiyatları, imalat sanayi, tarımsal üretim ve emtia fiyatlarında artışı doğrudan etkilemekte olup, ticarethanelerde ve meskenlerde zorunlu ihtiyaç olarak kullanılan elektrik tüketimini de önemli derecede etkilemiştir. Enerji fiyatlarında görülen artış fosil yakıtlarında dışa bağımlı olmamız ve enerji ithal eden bir ülke konumunda olmamız sebebiyle özelinde ülke genelinde tüm vatandaşlarımızı doğrudan etkilenmektedirler.
Enerji ihtiyacımızın karşılanmasında dışa bağımlılığımızı ortadan kaldırmak ve kendi enerjisini üretebilen bir ülke konumuna ulaşabilmek adına son yıllarda T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından oldukça önemli adımlar atılmıştır. Özellikle Karadeniz bölgesinde yapılan doğalgaz keşifleri, nükleer enerji santrali çalışmaları ve kurulan hidroelektrik santrallerin yanı sıra yenilenebilir enerji konusunda Bakanlık olarak önemli adımlar atılmış olup, Bu enerji kaynakları arasında en önemli yeri güneş enerji santralleri almıştır.
Güneş enerjisi sürekli olarak yenilenebilir ve bedava bir enerji kaynağıdır. Kurulum ve kullanım kolaylığı olmasının yanı sıra çevreyi kirletmemesi ve zararlı atık oluşturmaması gibi özelliklere sahip bir enerji kaynağı olması cazibesini günden güne artırmaktadır.
Güneş enerjisi günümüzde konut ve iş yerlerinin iklimlendirilmesi (ısıtma-soğutma), yemek pişirme, sıcak su temin edilmesi, yüzme havuzlarının ısıtılması, tarımsal teknolojide; sera ısıtması ve tarım ürünlerinin kurutulmasında, sanayide; güneş ocakları, güneş fırınları, pişiricileri, deniz suyundan tuz ve tatlı su üretilmesi, güneş pompaları, güneş pilleri, güneş havuzları, ısı borusu uygulamalarında, ulaşım-iletişim araçlarında, sinyalizasyon ve otomasyonda, elektrik üretiminde kontrollü olarak kullanılmaktadır.
Geçtiğimiz yılı sonu itibariyle verilere bakıldığında Türkiye'nin elektrik üretiminde toplam kurulu gücü ortalama 99 bin 819 megavata ulaşmış olup, Bunun yalnızca 7 bin 815 megavatlık kısmı güneş enerjisi santrallerinden (GES) sağlanabildiği bilgisine ulaşılmaktadır.
Kurulu güç içerisindeki en büyük payı 25 bin 573 megavat ile doğal gaz santralleri alırken, 23 bin 280 megavat ile Barajlardan Kaynaklı Hidroelektrik Santralleri (HES), 10 bin 607 megavat kurulu güç ile rüzgar enerji santralleri, 10 bin 119 megavat kurulu güç ile linyit santralleri, 8 bin 993 megavat kurulu güç ile ithal kömür yakıtlı santraller, 8 bin 212 megavat kurulu güç ile akarsu tipi hidroelektrik santraller (HES), 1676 megavat kurulu güç ile jeotermal enerji kaynakları ve 1644 megavat kurulu güç ile biyokütle enerji kaynakları almıştır.
T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın verilerine göre Türkiye'nin yıllık güneşlenme süresi 2741,07 saat/yıl yani günlük ortalama 7 Saat 36 dakikadır. Türkiye'nin brüt güneş enerjisi potansiyeli ortalama 87,5 MTEP (milyon ton eşdeğer petrol) olarak belirtilmektedir. Bunun 26,5 MTEP'i ısı üretimine 8,75 MTEP'i ise elektrik enerji üretimine elverişli miktarlardır.
Türkiye'nin en az güneş alan bölgesi olan Karadeniz, Türkiye’den daha fazla kurulu güce sahip Almanya'dan daha verimlidir. Ancak üretim verilerine bakıldığında Türkiye maalesef Almanya’nın gerisinde kalmaktadır.
Yenilenebilir enerji üretiminde geçen yıl 732,3 terawatt saat ile Çin lider konumdayken, ABD 489,8 terawatt saatle ikinci, Almanya 224,1 terawatt saatle üçüncü, Hindistan 134,9 terawatt saat ile dördüncü ve Japonya 121,2 terawatt saat ile beşinci sırada yer almaktadır. Yenilenebilir enerji bakımından önemli bir potansiyele sahip Türkiye ise geçen yıl toplamda 45,3 terawatt saat elektrik üretimini yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılamıştır.
Yapılan araştırmalara göre Türkiye'de tüm güneye bakan çatı alanlarının kullanılması durumunda, çatı üstü GES sistemlerin teorik potansiyelinin ortalama 55 gigavat olduğu hesaplanmıştır.
2021 yıl sonu baz alındığında Türkiye mevcut Güneş enerjisi potansiyelinin yalnızca yüzde 3’nü kullanmakta olduğu görülmektedir. Daha önce atılan adımlarla çatı GES üretiminin fazlası şebekeye satılabilme imkanına kavuşurken, önümüzdeki süreçte de benzer teşviklerle birlikte çatı GES’lerin yaygınlaşması büyük önem arz etmektedir. Özellikle Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip ERDOĞAN’ın geçtiğimiz günlerde enerji yatırımları ile ilgili yapmış olduğu açıklamalarda yer alan ve resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren enerji yatırımı teşvikleri ile yenilenebilir enerji yatırımları cazip hale getirilerek, ülkemizin enerji üretiminde dışa bağımlılığını azaltacak olan önemli bir adım daha atılmış oldu. Yaklaşık 6 milyar dolarlık enerji yatırımı gerçekleşmesi durumunda yılda yaklaşık 300 milyon dolarlık doğal gaz ithalatının önlenebileceği öngörülmektedir.
Gerek Tarım ve Orman Bakanlığı ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu’nun (TKDK) Sunmuş olduğu Enerji Yatırımı Hibe Destekleri ile gerekse Yatırım Teşvik sistemi Destekleri ile enerji yatırımları oldukça cazip bir hal almış durumdadır. Dünyanın en verimli havasından, suyundan, taşından, toprağından faydalandığımız güzel memleketimizin vazgeçilmez ihtiyacı olarak görülen enerji ihtiyacının da yüksek güneşlenme potansiyeline sahip olan bölgemizde çevre dostu tükenmeyen yenilenebilir enerji kaynakları arasında yer alan güneş enerji sistemlerinden karşılamamız zaruri hale gelmiştir.
