Bülent Ortaçgil bir eserinde “belki benim param döne dolasa senin cebine girmiştir” ifadelerini kullanmıştı. Aklıma geldi birden ve bu yazımda geçirmek istedim bu ifadeleri.
Bir insan nasıl fakirleşir sorusunun aslında bilinen ve kolay bir cevabı var. Az kazanırsa ya da çok harcarsa fakirleşir. Burada kriter kazancının harcamasından az ya da harcamasının kazancından fazla olmasıdır. Bunlar en bilindik ve düz mantıkla bulunabilecek sonuçlardır. Fakat bir insan elinde olmayan sebeplerden dolayı da fakirleşebilir.
Nasıl mı olur? Hemen izah edelim. Örneğin enflasyon.. Kazancın düşmesinde önemli bir etkendir aslında. Bu konuyu örneklemek gerekirse ilk aklımıza gelecek ve anlaşılabilir husus maaştır. Fakat bu dünyada sadece maaşlı çalışanlar yaşamıyor ve tek gelir modeli (kazanç) da maaş değildir. Serbest çalışan bir kişiden örnek vererek durumun vahametini daha da güzel ortaya çıkarmak mümkün aslında.
Bir de manipülasyon var. Kısaca hileli yönlendirme diyelim biz buna. Düşünün ki bir esnafsınız ve alım – satım işi yapıyorsunuz, örneğin çorap dükkanınız var. Çorap satarak sabit bir geliriniz olsun istiyorsunuz ve her yılın başında bir önceki yıl için açıklanan enflasyon oranında zam yapmak istiyorsunuz. Malumunuz TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) tarafından açıklanan 2019 yılı enflasyon oranı %11,84. Çorap fiyatımızın 2019 yılında 2 TL olduğunu varsayalım. Yuvarlak hesapla çorabımız 2,25 TL olacaktır. Fiyat etiketimizi değiştirdik ve bu fiyattan satmaya başladık.
Şimdi dönelim giderlerimize…
2019 yılı için Elektriğe yüzde 15 + 15 zam gelmişti. Su desen belediyelere göre değişse de yüzde 20’nin altında pek bir zam göremedik. 2020 yılı için açıklanan yeniden değerleme oranı yüzde 22,58… Şimdi bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu..
Alkollü içeceklere ve tütüne yapılan zamların diyelim ki sağlık gerekçesi var. Peki ya doğalgaza ne diyeceğiz? Yüzde 40’ın üzerinde zamlanan bir doğalgaza rağmen enflasyonu o seviyede tutan harcama kalemini merak ediyorum doğrusu.
Akaryakıt zammı son bir yılda yüzde 15’in üzerinde, ilaç ve gıda harcamalarını detaylı incelemek lazım fakat pek iyimser bir sonuç çıkacağını zannetmiyorum. TÜFE üzerinden kira artış oranı yüzde 15,1 olarak belirlendi.
Şimdi dönelim dükkana.. Bunların hepsi bizim masraf hanemize yazılırken enflasyon oranında zam yaptığımız için bizim aynı gelir düzeyine sahip olmamız gerekirken ne oldu? Biz durup dururken fakirleştik
Daha örnek çok, yazarak sizleri sıkmak istemiyorum. Sonuçta hepsi aynı yere varıyor. Biz elimizde olmayan sebeplerden dolayı hep fakirleşiyoruz maalesef. Bu sene de hiçbir şey yapmadan fakirleştik.
Hiçbir şey yapmadan da fakirleşilebileceğini biz TÜİK’ten öğrendik. Bize bunun olabileceğini istatistiksel olarak bilimsel metotlarla ispatladılar.
Sağlıkla kalın, sağlıcakla kalın.